ဤစာမ်က္ႏွာရိွ ကဗ်ာေရးရာစာတမ္းမ်ားသည္ မူရင္းေရးသားသူဆရာသမားမ်ားထံမွ ျပန္လည္မွ်ေဝျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤစာမ်က္ႏွာရိွ ကဗ်ာေရးရာစာတမ္းမ်ားကို စီးပြားေရးအတြက္ တစ္စံုတစ္ရာအသံုးခ်ျခင္းမျပဳပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္ - မင္းခသူ

ေခတ္ေပါ ္ ၊ ေခတ္ၿပိဳင္ ၊ ကြန္တမ္ပိုရာရီ

ေခတ္ေပါ ္ကဗ် ာနဲ ့မတူခ်င္လို ့၊ ေခတ္ေပါ ္ကဗ် ာနဲ ့ၿခားနားခ်င္လို ့၊ ေခတ္ေပါ ္ကဗ် ာက မသံုးတဲ့နည္းေတြကို စမ္းသပ္သံုးစြဲလာခဲ့တာ အခုဆို ၁၀ ႏွစ္ၿပည့္ခဲ့ပါၿပီ ။ အဲသလို မတူေအာင္ ၊ ကြဲၿပားၿခားနားေအာင္ တမင္ၿပဳ လုပ္ယူခဲ့ရတဲ့ နည္းေတြနဲ ့ေရးသားဖြဲ ့စည္းၿပဳလုပ္လာတဲ့ကဗ် ာေတြကို ေခတ္ေပါ ္/ ေခတ္ၿပိ ုင္ဆိုၿပီး ‘ေရာ’ မခ်သင့္ပါဘူး ။ ေခတ္ေပါ ္နဲ ့မတူေအာင္တမင္ေရးသားၿပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ကဗ် ာအေရးအသားေတြကို ကဗ် ာလို ့မေခါ ္ခ်င္ေန ၊ ‘အေရးအသား’ လို ့ပဲေခါ ္လည္းရတယ္လို ့ေၿပာခဲ့ၿပီးပါၿပီ ။

ေခတ္ေပါ ္နဲ ့မတူေအာင္ေရးတာေတြကို’ေခတ္ၿပိဳင္’ လို ့ေခါ ္ခဲ့ဘူးပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ‘ေခတ္ၿပိုင္’ ကဗ် ာ ဆိုတဲ့ကဗ် ာလက္ေရြးစင္ေတြထြက္ခဲ့ပါတယ္ ။ အဲဒီအသံုးအႏွုံးထဲမွာ ေခတ္ေပါ ္ေရာ ေခတ္ေပါ ္မဟုတ္တဲ့ ကဗ် ာေတြေရာေရာေထြးထည့္သြင္းခံရတာေတြ ့ရပါတယ္ ။ အဲဒါေႀကာင့္ ‘ကြန္တမ္ပိုရာရီ’ လို ့ေၿပာင္းသံုးခဲ့ပါတယ္ ။

‘ေခတ္ၿပိုင္ ကဗ် ာ’ လို ့အမည္သတ္သတ္မွတ္မွတ္နဲ ့ကဗ် ာ အမ် ိဳးအစားတစ္ရပ္မရိွပါဘူး ။ ရိွတာက ေခတ္ေပါ ္ကဗ် ာ နဲ ့ ေခတ္ေပါ ္ကဗ် ာအမ်ိဳးအစားနဲ  ့ကြဲၿပားၿခားနားေအာင္ေရးသားၿပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ကဗ် ာအမ်ိဳးအစားပဲရိွႀကပါတယ္ ။ ေခတ္ေပါ ္ကဗ် ာဟာသီးၿခားရိွေနၿပီးသားၿဖစ္တဲ့အတြက္ မတူညီတဲ့အမ်ိဳးအစားကို ‘ကြန္တမ္ပိုရာရီ’ လို ့ေခါ ္ပါတယ္ ။

ေခတ္ၿပိုင္ကဗ် ာေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ေခတ္ေပါ ္ကဗ် ာ နဲ ့ ကြန္တမ္ပိုရာရီ ကဗ် ာတို ့ရိွႀကတာၿဖစ္ပါတယ္ ။
အဲသလိုမွ မသတ္မွတ္ရင္ ၊ အဲသလိုမွအသိအမွတ္မၿပဳရင္ က်ိဳးစားခဲ့ရတဲ့လုပ္ရပ္ဟာအခ်ီးအႏွီးၿဖစ္သလို အဲဒီလုပ္ရပ္ေႀကာင့္ဒီေန ့ၿမန္မာကဗ် ာေလာကမွာ အထင္အရွားေပါ ္ထြက္လာတဲ့ ၊ ပင္မေရစီးနဲ ့မတူေအာင္ၿပုလုပ္ယူထားရတဲ့ ‘အသစ္’ ဟာ ေရာေရာေယာင္ေယာင္နဲ ့ အလကားၿဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္ ။

ကြန္တမ္ပိုရာရီ ‘အသစ္’ ေတြ ဟာ ‘ ေခတ္ေပါ ္ / ေခတ္ၿပိုင္’ နဲ ့ တူညီတဲ့ ဘံုရန္သူရိွေပမယ့္ အနုပညာစံ ၊ အနုပညာရည္ရြယ္ခ်က္ နဲ ့ ကဗ် ာနည္းလမ္းေတြ နည္းနာေတြမတူႀကပါဘူး ။ အဲဒီနည္းလမ္းေတြ နဲ ့နည္းနာေတြဟာလည္း  ‘ဘက္မလိုက္’ တာမ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး ။
ေခတ္ေပါ ္ရဲ့အနုပညာစံအေၿခခံေတြနဲ ့ကြဲၿပားၾကပါတယ္ ။

အဲဒါေၾကာင့္ မိမိရဲ့ကဗ် ာစံ မိမိသိဖို ့လိုပါတယ္ ။ ေခတ္ေပါ ္ နဲ ့ ကြန္တမ္ပိုရာရီ (၀ါ) ပင္မေရစီး နဲ ့ ‘ အသစ္ ‘ ဟာ ရန္ဘက္မေဆာင္ႀကသလို ရန္သူေတြလည္းမဟုတ္ႀကပါဘူး ။ ရန္လိုခဲ့ရင္လည္း ဘယ္ဘက္က သည္းၾကီးမည္းၾကီးလဲ ဆိုတာ မွတ္တမ္းေတြရိွပါတယ္ ။

မ်ားမႀကာမီမွာ ကြန္တမ္ပိုရာရီကဗ် ာေတြဟာ ပိုတြင္က်ယ္လာလာလိမ့္မယ္လို ့တစ္ထစ္ခ် ေၿပာလို ့ရခ်င္မွရမွာပါ ။ ဘာေႀကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကြန္တမ္ပိုရာရီ ဟာ experimental poetry ၿဖစ္လို ့ပါပဲ ။
Experimental ကဗ် ာေတြသာပဲ ကဗ် ာကိုေ၇ွ ့ဆက္လမ္းၿပခဲ့တာဟာ ကမာၻ ့ကဗ် ာသမိုင္းေၾကာင္းကို အႀကမ္းဖ်ဥ္းသိရင္ေတာင္ ေတြ ့ၿမင္နိုင္ရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္ ။

- ေဇယ်ာလင္း