ကဗ်ာနဲ႔ ကဗ်ာေဗဒဟာ အၿမဲယွဥ္တဲြျဖစ္ေပၚေနသလုိ ကိုင္းကၽြန္းမွီ ကၽြန္းကိုင္းမွီဆိုတဲ့ ဆက္ႏႊယ္မႈသေဘာလည္းရွိၾကပါတယ္။ ကဗ်ာနဲ႔ ကဗ်ာေဗဒမွာ ဘယ္သင္းဟာအရင္လာတယ္ဆိုတာကေတာ့ ဒီေဆာင္းပါးနဲ႔မဆိုင္တဲ့ေမးခြန္းပါပဲ။ ကဗ်ာေရးသူမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကဗ်ာဖတ္သူမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကဗ်ာေ၀ဖန္သူမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူ႔ကဗ်ာေဗဒနဲ႔သူရွိၾကပါတယ္။ ကဗ်ာေဗဒဆိုတာဟာလည္း တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အတိုင္းအဆခ်င္း၊ အတိမ္အနက္ခ်င္း ကြာျခားခ်င္တိုင္းကြာျခားလို႔ရတဲ့ သိမႈျဖစ္ပါတယ္။ အရြယ္ေရာက္သူဘယ္သူမဆို ေက်ာင္းေနဖူးသူဘယ္သူမဆို ကဗ်ာနဲ႔ျဖစတ္သန္းခဲ့ဖူးသူခ်ည္းသာျဖစ္ပါတယ္။ “ကဗ်ာ”လို႔ေျပာလိုက္ရင္ သိစိတ္ထဲမွာ “ကဗ်ာေဗဒ”ဆိုတဲ့ အသိပါတစ္ပါတည္းယွဥ္တဲြျဖစ္ေပၚပါတယ္။ ဒီျဖစ္ေပၚတဲ့“ကဗ်ာေဗဒ”ဟာ ကဗ်ာေရးသူအခ်င္းခ်င္းမွာေရာ ကဗ်ာဖတ္သူအခ်င္းခ်င္းမွာပါ ကြာျခားႏိုင္ပါတယ္။ သင္ယူမႈ၊ ေလ့လာမႈ၊ တစ္စိုက္မတ္မတ္စဥ္းစားေ၀ဖန္သံုးသပ္မႈေတြအေပၚလိုက္ၿပီး ကဲြျပားႏိုင္ပါတယ္။
အခ်ဳိ႕က ယူဆပါလိမ့္မယ္။ ကဗ်ာေရးတယ္ဆိုတာ စိတ္ခံစားခ်က္နဲ႔ေရးတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘာကဗ်ာေဗဒမွသိစရာမလိုဘူး။ အကယ္၍ ဘာကဗ်ာေဗဒမွသိစရာမလိုရင္ ကိုယ္ေရးေနတာကဗ်ာျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုေျပာႏိုင္လဲ။ ကဗ်ာဆိုတာဘာလဲလို႔ နဂိုရွိၿပီး သား ကဗ်ာေဗဒရဲ႕ အတိုင္းအဆ၊ အတိမ္အနက္အရ ကဗ်ာေရးၾကတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကဗ်ာေရးသူအခ်င္းခ်င္းမွာ ကဗ်ာေရးရံုသက္သက္ မဟုတ္ဘဲ ကဗ်ာေဗဒကိုပါ သိသိ၊ ထိထိ၊ မိမိ ေလ့လာလုိက္စားသင့္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ခံယူခ်င္မွခံယူမယ့္သူရွိသလို ခံယူပံုစံယူနည္းနဲ႔ ခံယူၿပီး လက္ေတြ႕ေဆာက္ရြက္မႈအတိုင္းအတာနဲ႔ အတိမ္အနက္တို႔ကြာဦးမွာပါပဲ။
ကဗ်ာေဗဒနဲ႕ပတ္သက္လို႔ မွတ္သားထားတဲ့ေအာက္ပါအဆိုအမိန္႔အခ်ဳိ႕ကို တင္ျပလိုက္ပါတယ္။ ကဗ်ာဟာ အႏုပညာဖန္တီးမႈ၊ အႏုပညာပစၥည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ တစ္နည္းအားျဖင့္ဆင္ျခင္ယုတၱိနဲ႔ျပဳလုပ္မႈမဟုတ္တဲ့အတြက္ ကဗ်ာေဗဒဆိုင္ရာအဆိုအမိန္႔ေတြဟာလည္း ေရွ႕ေနာက္ညီၫြတ္မႈရွိခ်င္မွရွိမယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ႀကိဳတင္သေဘာေပါက္ထားသင့္ပါတယ္။
၁။ ကဗ်ာေဗဒဟာ ကဗ်ာေရးသူ/ဖတ္သူကိုယ္တိုင္ရဲ႕ ကဗ်ာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကဗ်ာနဲ႔ဆက္ႏႊယ္လို႔ သူသိထားတဲ့ကဗ်ာဆိုင္ရာ သိမႈ အစုအေ၀းႀကီးျဖစ္တယ္။
၂။ ကဗ်ာေဗဒဟာ ကဗ်ာေရးသူ/ဖတ္သူကိုယ္တိုင္ သိထားတဲ့ ကဗ်ာဆိုင္ရာသိမႈကို ျပန္ဆန္းစစ္ေစတဲ့နည္းတစ္နည္းျဖစ္တယ္။
၃။ ကဗ်ာေဗဒဟာ ကဗ်ာေရးနည္းမဟုတ္ဘူး။ သီအိုရီမဟုတ္ဘူး။ တကၠနိေတြမဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကဗ်ာေဗဒထဲမွာ ကဗ်ာေရး နည္းေတြ၊ သီအိုရီေတြ၊ တကၠနိေတြပါ၀င္တယ္။
၄။ ကဗ်ာေဗဒဟာ ကဗ်ာနဲ႔ဆက္ဆံပံု ဆက္ဆံနည္းျဖစ္တယ္။
၅။ ကဗ်ာေဗဒဟာ ဘယ္သီအိုရီတစ္ခုခုေအာက္မွာမွ တရားေသေနတာမဟုတ္ဘဲ ဘယ္သီအိုရီကိုမဆို ျပန္ဆန္းစစ္တယ္။
၆။ ကဗ်ာေဗဒဟာ ကဗ်ာလက္ေတြ႕ေရးသားျခင္းကို ဆန္းစစ္သလုိ ကဗ်ာဟာလည္း ကဗ်ာေဗဒကိုျပန္ဆန္းစစ္တယ္။
၇။ ကဗ်ာေဗဒဟာ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ထဲမွာလည္း ပါရွိေနႏိုင္တယ္။
၈။ ကဗ်ာတိုင္းဟာ သူ႔ကဗ်ာေဗဒရဲ႕ေၾကညာခ်က္ေတြျဖစ္သလုိ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ျပခ်က္ေတြလည္းျဖစ္တယ္။
၉။ ကဗ်ာေရးသူရဲ႕ကဗ်ာေရးျခင္းေနာက္ကြယ္မွာ သူ႔ကဗ်ာေဗဒရွိသလို ကဗ်ာဖတ္သူရဲ႕ကဗ်ာဖတ္ျခင္းေနာက္ကြယ္မွာလည္း ဖတ္သူရဲ႕ကဗ်ာေဗဒရွိတယ္။
၁၀။ ကဗ်ာဖန္တီိးမႈ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ျဖစ္ေပၚေနခ်ိန္မွာ ကဗ်ာေဗဒဟာ ပံ့ပိုးတဲ့အဆင့္မွာပဲအလြန္ဆံုးရွိတယ္။ ဦးေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ မရွိဘူး။
၁၁။ ကဗ်ာေဗဒဟာ ကဗ်ာေရးဖို႔တြန္္းအားမဟုတ္ဘူး။
၁၂။ ကဗ်ာေဗဒဟာ ကဗ်ာေရးဖို႔အေျခခံပံုစံမဟုတ္ဘူး။
၁၃။ ကဗ်ာေဗဒဟာ ကဗ်ာသီအိုရီမဟုတ္ဘူး။ ကဗ်ာေဗဒဟာ သူ႔အလုပ္သူလုပ္သြားရင္ သီအိုရီျဖစ္သြားတယ္။ သီအိုရီျဖစ္သြားရင္ ကဗ်ာရဲ႕ေနာက္မွာက်န္ခဲ့တဲ့မ်က္လံုးနဲ႔ပဲၾကည့္ေတာ့တယ္။ ကဗ်ာရဲ႕ေရွ႕မွာ ဘာလာမလဲဆိုတဲ့မ်က္လံုးနဲ႔မၾကည့္ေတာ့ဘူး။ ဒါဟာ ကဗ်ာေဗဒကိုပါအားနည္းခ်ည့္နဲ႔သြားေစတယ္။
၁၄။ ကဗ်ာေဗဒဟာ သူ႔ကိုယ္သူလည္းျပန္ဆန္းစစ္၊ ျပန္ဒီကြန္စထရပ္က္တယ္။
၁၅။ ကဗ်ာေဗဒဟာ အရွင္ျဖစ္တယ္။ အေသမဟုတ္ဘူး။ ေရြ႕လ်ားလႈပ္ရွားေနတယ္။ တစ္ေနရာရာမွာ ေက်ာက္ခ်ေနတာမဟုတ္ဘူး။
၁၆။ ကဗ်ာေရးသူျဖစ္ျဖစ္၊ ဖတ္သူျဖစ္ျဖစ္၊ ေ၀ဖန္သူျဖစ္ျဖစ္မွာ ရွိေနတဲ့ကဗ်ာေဗဒဟာ တည္ေဆာက္ခ်က္သာျဖစ္တယ္။ အဲဒီတည္ ေဆာက္ခ်က္ဟာ ေရာက္ရွိေနတဲ့အေျခအေန၊ အေနအထားရဲ႕တည္ေဆာက္ခ်က္သာျဖစ္တယ္။ အဲဒီတည္ေဆာက္ခ်က္ကုိ ျပင္လို႔ရတယ္။ ခ်ဲ႕ထြင္လို႔ရတယ္။ ဆန္႔က်င္လို႔ရတယ္။ တစ္ခုေသာကာလရဲ႕သိမႈအေပၚ တည္ေဆာက္ခ်က္ျဖစ္တဲ့အတြက္ သိမႈ ေျပာင္းသလို တည္ေဆာက္ခ်က္ပါ လိုက္ေျပာင္းမွာပဲ။ အဲဒီေျပာင္းလဲမႈကို လက္မခံရင္ ကဗ်ာေဗဒအေသႀကီးနဲ႔က်န္ခဲ့မယ္။ ပိုဆိုး တာက အဲဒီကဗ်ာေဗဒအေသႀကီးေအာက္မွာ ပိေနလိမ့္မယ္။
၁၇။ လူတစ္ဦးစီရဲ႕ကဗ်ာေဗဒတည္ေဆာက္မႈဟာ မိမိရဲ႕ဘယ္သူဘယ္၀ါျဖစ္ေၾကာင္း (၀ါ) မိမိရဲ႕ပုဂၢလအမွတ္အသား တည္ေဆာက္ တာျဖစ္သလုိ ကဗ်ာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ မိမိဟာ ဘယ္လိုအေနအထားမွာ ရွိတယ္ဆိုတဲ့မိမိအေနအထား၊ မိမိအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈလည္း ျဖစ္တယ္။
၁၈။ ေရးေနက်ကဗ်ာမ်ဳိး မေရးခ်င္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ ကဗ်ာေဗဒအေဆာက္အအံုေျပာင္းေနၿပီဆိုတာကိုသတိျပဳပါ။ ဒါမွမဟုတ္ ကဗ်ာ ေဗဒေျပာင္းေနျခင္းရဲ႕လကၡဏာဟာ မိမိေရးေနက်ကဗ်ာမ်ဳိးေရးလိုစိတ္မရွိေတာ့ျခင္း၊ ကဗ်ာဖတ္သူအတြက္ဆိုရင္ ဖတ္ေနက် ကဗ်ာမ်ဳိးဖတ္လိုစိတ္မရွိေတာ့ျခင္းပင္ျဖစ္တယ္။
၁၉။ ကဗ်ာေဗဒကိုယ္တိုင္ဟာ ကဗ်ာတစ္ပိုင္းျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကဗ်ာေရးသူျဖစ္ျဖစ္၊ ဖတ္သူျဖစ္ျဖစ္ဟာ သူ႔ရဲ႕ရွိရင္းစဲြ ကဗ်ာေဗဒကို စာရြက္ေပၚဆင္ျခင္ယုတၱိနဲ႔ခ်ေရးျပလို႔မရတဲ့ အပိုင္းေတြရွိတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေရးၿပီးတဲ့ကဗ်ာေဗဒကို ျပန္ဆန္းစစ္ သလုိဖတ္ဆဲ၊ ဖတ္ၿပီးတိုင္း မိမိစိတ္ထဲျဖစ္ေပၚတဲ့အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈကို ဆန္းစစ္ျခင္းအားျဖင့္ မိမိရဲ႕ရရွိထားတဲ့၊ ေရာက္လိုေန တဲ့ ကဗ်ာေဗဒအတိုင္းအတာနဲ႔ အတိမ္အနက္ကိုေတြ႕ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။
၂၀။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ကဗ်ာေဗဒခ်င္းမတူႏိုင္သလို တစ္စုနဲ႔တစ္စု၊ တစ္ဖဲြ႕နဲ႔တစ္ဖဲြ႕လည္း ကဗ်ာေဗဒခ်င္းမတူႏိုင္ၾကပါဘူး။ အေျခခံအေၾကာင္းအရင္းေတြ (ျမစ္ဖ်ားခံရာေတြ)က လြဲလို႔ ပင္စည္အကိုင္းအခက္၊ အသီးအရြက္၊ အဖူးအပြင့္တို႔မတူႏိုင္ၾကပါ ဘူး။ တူခဲ့ရင္ တူေအာင္လုပ္လို႔ျဖစ္သလို တစ္ဦးစီရဲ႕ပုဂၢလအတၱဖြံြ႕ၿဖိဳးမႈ ေပ်ာက္ဆံုးေနျခင္းပဲျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ တစ္ဦးစီရဲ႕ကဗ်ာ ေဗဒဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမဟုတ္သလုိ ကဗ်ာေဗဒအမည္ခံတစ္ခုခုရဲ႕အေမွာင့္ပေယာဂေအာက္ ၀ပ္တြားလိုက္တာပဲျဖစ္တယ္။
၂၁။ မိမိကဗ်ာေဗဒကို မိမိတည္ေဆာက္ရတာျဖစ္သလုိ မိမိတည္ေဆာက္ထားတဲ့ ကဗ်ာေဗဒဟာ မိမိကိုဒဏ္ျပန္ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္ဆို တာကိုလည္း သိထားရမွာျဖစ္တယ္။
- ေဇယ်ာလင္း
L=A=N=G=U=A=G=E
P=O=E=T=R=Y ႏွင့္အျခားကဗ်ာေဗဒမ်ား စာအုပ္မွ
