ေက်ာက္တစ္တံုး၊ ျမစ္တစ္စင္း၊ သစ္တစ္ပင္
လက္ခံရဲ႕ အသက္႐ွည္မ်ိဳးစိတ္မ်ား ေသဆံုးသြားကတည္းက
ဒီကမၻာဦးကို အမွတ္အသားျပဳခဲ့
ဒီဒိုင္ႏိုေဆာမ်ား ေျခာက္ေသြ႕အမွတ္အသားမ်ားကို ထားခဲ့
သူတို႕ ေခတၱခဏ ေနထိုင္သြားရာ ေနရာ
ငါတို႕ၿဂိဳလ္ျပာႀကီးရဲ႕ ၾကမ္းျပင္ေပၚ၊
ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ သူတို႕ကမၻာရဲ႕ ေနာက္ဆံုးပ်က္ေန႕ရဲ႕ဆိုက္ေရာက္အခ်က္ေပးမႈ တစ္စံုတရာ
ဟာ ေပ်ာက္ဆံုးျခင္းခံရတာ ဒီေမွ်ာ္လင့္ျခင္းမဲ့ ဖုန္မႈန္႕မ်ားႏွင့္ႏွစ္ကာလမ်ားထဲ
ဒါေပမယ့္ ဒီကေန႕ေတာ့၊ ဒီေက်ာက္ေတာင္ေက်ာက္တံုးေတြက ငါတို႕ကိုဟစ္ဆိုတယ္၊႐ွင္းလင္းစြာ၊ အားမာန္ျပည့္စြာျဖင့္ေပါ့
လာလွည့္၊ က်ဳပ္ရဲ႕ေက်ာျပင္ေပၚမွာ
ရပ္လွည့္၊ ေနာက္ခန္႕မွန္းရမလြယ္ေသာ မနက္ျဖန္ရဲ႕ ကံၾကမၼာကိုရင္ဆိုင္လွည့္
ဒါေပမယ့္ ငါ့အရိပ္ထဲမယ္ မ႐ွိေသာ နိဗၺာန္ကို ရလိမ့္မယ္
ဒီေနရာက ပုန္းကြယ္စရာ နတၱိေနရာအား ငါသင္တို႕ကို ေပးလတၱံ႕။
သင္။ အနည္းငယ္သာ နိမ့္ပါးစြာျဖင့္ ဖန္ဆင္းျခင္းခံရ
နတ္ေဒဝတာမ်ားထက္၊ ႐ွည္လွ်ားစြာ ေလးဘက္ေထာက္တြားခဲ့
အမွတ္အသားကဲ့သို႕ေမွာင္မိုက္ျခင္းထဲ
လဲေလ်ာင္းေနခဲ့ၾက
႐ွည္လ်ားလြန္းတဲ့ႀကံ႕ႀကံ႕ခံရင္ဆိုင္မႈမ်ားနဲ႕ အသိဥာဏ္နိမ့္ပါးမႈ အေျခအေနထဲမွာ
သင္တို႕၏ ပါးစပ္မ်ား စကားလံုးမ်ား ဖိတ္စင္က်ေနေပါ့
ရက္စက္တဲ့ အၾကမ္းဖက္သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ားကို ေထာက္ပံ့ခဲ့ၾကသူေတြငဲ့
ဒီေက်ာက္ေဆာင္ေက်ာက္တံုးက ဒီကေန႕ ငါတို႕ကိုဆိုတယ္
သင္ငါ့ရဲ႕ ေက်ာေပၚမွာ မတ္မတ္ရပ္ႏိုင္ပါသည္
သို႕ေသာ္ သင့္မ်က္ႏွာကိုေတာ့ျဖင့္ ငံု႕၍မထားပါႏွင့္။
- မာယာအင္ဂ်လို႕ (Maya Angelou)
ဒီမနက္ခင္းတစ္ခု၏ေသြးခုန္ႏႈန္းတိုးခံစားမႈေပၚဝယ္"ကဗ်ာကို အေမရိကန္ကဗ်ာဆရာမႀကီး မာယာအင္ဂ်လို႕က သမၼတသစ္ ေဘလ္ကလင္တန္ရဲ႕ က်မ္းက်ိန္ပြဲမွာ႐ြတ္ဖတ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အထင္ကရအေနနဲ႕ ကလင္တန္ ေလးစားခဲ့တဲ့ သမၼတႀကီး ကေနဒီ ရဲ႕ က်မ္းက်ိန္ပြဲမွာေရာဘတ္ဖေရာ့စ္ ႐ြတ္ခဲ့တာနဲ႕ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္းခံရပါတယ္။ ဒီကဗ်ာဟာ ဆရာမႀကီး မာယာအင္ဂ်လို႕ရဲ႕အဆိုအရ ကဗ်ာေကာင္းတစ္ပုဒ္ (Great Poem)ထက္ လူထုကဗ်ာ (Public Poem) ပိုၿပီးဆန္ပါတယ္။က်မ္းက်ိန္ပြဲအခမ္းအနားဟာ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ရဲ႕ တစ္ခုေသာ နံနက္ခင္းမွာျဖစ္တယ္။ ကဗ်ာဆရာ ေဒးဗစ္လက္႐ွ္မင္း(David Lehman)ကေတာ့ ဒီကဗ်ာနဲ႕ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ "ဒီကဗ်ာဟာ အလြန္အမင္း စိတ္လႈပ္႐ွားဖြယ္ေကာင္းေသာ ကဗ်ာျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအရ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ေပါက္ေျမာက္ေသာ ကဗ်ာျဖစ္ေပမယ့္ အမွတ္တရျဖစ္ေစေလာက္တဲ့ကဗ်ာေတာ့ မဟုတ္ဘူး" လို႕ ဆိုပါတယ္။ အဂၤလိပ္လို သူ႕အေျပာကေတာ့(Although it fillfuled its theatrical and political objectives, the poem was not very memorable)လို႕ ေျပာခဲ့တယ္။ ကဗ်ာဆရာ စတာလင္းဒီပလန္႕ (Starling.D.Plumpp)ကေတာ့အန္ဂ်လို႕ရဲ႕ သ႐ုပ္ေဆာင္မႈ ပါေဖာမင့္(စ္)ကေတာ့ သိပ္ေကာင္းဗ်ာ၊ ဒါေပမယ့္ ကဗ်ာက အႏုပညာ(ရသပညာ)အား သိပ္မေကာင္းလွဘူးလို႕ ဆိုျပန္တယ္။
မာယာအင္ဂ်လို႕ရဲ႕ လက္ရာမ်ားကို ေဝဖန္ၾကတဲ့အခါေဝဖန္သူေတြအေနနဲ႕ ေထာက္ျပေလ့႐ွိတဲ့အခ်က္ကေတာ့ သူမရဲ႕ တခ်ိဳ႕ေသာကဗ်ာေတြဟာ လက္ရာ သိပ္ၿပီးေကာင္းလွတယ္လို႕မဆိုသာေပမယ့္ အသံက်ယ္က်ယ္႐ြတ္ဖတ္ရင္ အသံထြက္ေကာင္းေနတဲ့ကဗ်ာေတြ ျဖစ္ေနျပန္တယ္။ အခု"ဒီမနက္ခင္း" ကဗ်ာဟာလည္း ရသဘက္ကၾကည့္ရင္ သိပ္ေကာင္းလွတယ္လို႕ မဆိုသာဘူး။ဒါဟာ မာယာတို႕လို တန္းဝင္ကဗ်ာဆရာေတြအတြက္ ဒီကဗ်ာဟာ အထိတ္တလန္႕ အံ့ဘနန္းျဖစ္ေလာက္ေစတဲ့အလွည့္အေျပာင္း(ဝါ)ဖန္တီးမႈ မပါဝင္ဘူး။ ဒီကဗ်ာကို ႐ြတ္ဖတ္ဖို႕အတြက္ "တည္"ၿပီးေရးခဲ့တယ္လို႕ ပညာ႐ွင္ေတြက သတ္မွတ္တယ္။ ဒီကဗ်ာနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး (which was written to recite out loud and perform)လို႕ ေဝဖန္တယ္။ ဒီေတာ့ သမၼတႏွစ္ဦးရဲ႕ က်မ္းက်ိန္ပြဲကကဗ်ာ႐ြတ္ဆိုမႈနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ကဗ်ာဆရာႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဆရာႀကီး ေရာဘတ္ဖေရာ့(စ္)နဲ႕ မာယာအင္ဂ်လို႕ကိုကဗ်ာသမိုင္းမွာ ႏႈိင္းယွဥ္စရာျဖစ္လာတယ္။ သူတုိ႕ရဲ႕ အျခားလက္ရာေတြကိုေတာ့ မဟုတ္ဘူး။
ဒီက်မ္းက်ိန္ပြဲႏွစ္ပြဲမွာ႐ြတ္ခဲ့တဲ့ ကဗ်ာလက္ရာႏွစ္ပုဒ္ကိုပဲ ေဝဖန္သူေတြက ႏႈိင္းယွဥ္ၾကတယ္။ေရာဘတ္ဖေရာ့(စ္)ရဲ႕ ကဗ်ာ႐ြတ္ဆိုမႈဟာ ကဗ်ာကို ပိုၿပီးဆြဲေဆာင္မႈ႐ွိေအာင္ ေထာက္ပံ့ေပးၿပီးမာယာရဲ႕႐ြတ္ဆိုမႈကေတာ့ သူ႕ကဗ်ာရဲ႕ မလံုေလာက္မႈ (ဝါ)မျပည့္စံုမႈနဲ႕ လစ္လပ္မႈတို႕အတြက္သက္ေသသကၠာယ ျဖစ္ေစတဲ့ အာ႐ံုခံစားမႈကို ျဖစ္ေစတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ေျပာခ်င္ပံုကေတာ့ ဆရာႀကီးေရာဘတ္ဖေရာ့(စ္)႐ြတ္ဆိုမႈက ပိုေကာင္းေနသလိုပါပဲ။ မာယာဟာ ဒီလိုအခမ္းအနားမွာ ဒီလိုကဗ်ာကို ႐ြတ္ဆိုတဲ့ရလာဒ္ကေတာ့သူမရဲ႕အရင္က လက္ရာေတြကို ပရိတ္သတ္က ေအာက္ေမ့သတိရမႈကို ျဖစ္ေပၚေစၿပီး အရင္လက္ရာေတြကိုပိုၿပီးနာမည္ေက်ာ္ေစပါတယ္လို႕ တခ်ိဳ႕က ဆိုပါတယ္။ သူမရဲ႕ အဓိက ကဗ်ာေက်ာ႐ိုးေတြျဖစ္တဲ့အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈ (Racial)၊ စီးပြားေရး (Economic) နဲ႕ ပညာေရး(Education) ေတြကိုဒီကဗ်ာ႐ြတ္ဆိုမႈေၾကာင့္ ပရိတ္သတ္ေတြ ပိုၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္ သိျမင္လာၾကသလို႐ွိတယ္လို႕လဲပညာ႐ွင္ေတြက ဆိုပါတယ္။ ဘန္တန္ (Bantan)စာအုပ္ထုတ္ေဝေရးကေတာ့ ဒီက်မ္းက်ိန္ပြဲအၿပီးမွာမာယာ့ကဗ်ာစာအုပ္ ေတြကို ေလးသိန္းေလာက္ ထပ္႐ိုက္ခဲ့ရတယ္။ ကဗ်ာရသအရ ဘယ္လိုပဲေဝဖန္ေရးသမားေတြကေဝဖန္ပါေစ၊ မာယာရဲ႕ စာအုပ္ေတြကို အၿမဲထုတ္ခ်င္ေနတဲ့ စာအုပ္တိုက္ကေတာ့ ဒီက်မ္းက်ိန္ပြဲအၿပီးမွာေတာ့မာယာရဲ႕စာအုပ္ေတြကို အရင္ကထက္ အမ်ားႀကီး ပိုေရာင္းေကာင္းလာတယ္ဆိုတာ အမွန္ပါပဲလို႕ ဆိုတယ္။ဒီကဗ်ာဟာ အဓိကရည္႐ြယ္ခ်က္ အႏွစ္သာရ(Themes)ေတြနဲ႕ ကိုက္ညီေနပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲ (change)၊တာဝန္ယူမႈ (responsibility)၊ သမၼတ၏တာဝန္ (the President Role) နဲ႕ ျပည္သူ႕အခန္းက႑(The Citizenry's Role)တို႕ စီးပြားေရးလံုၿခံဳမႈမွာ ပါဝင္ပတ္သက္တယ္ဆိုတဲ့ အဓိက"Themes" ေတြပါဝင္တယ္။ သမၼတရဲ႕ မိန္႕ခြန္းနဲ႕ အၿပိဳင္ ကဗ်ာထဲက နမိတ္ပံုလကၡဏာေတြကေတာ့မနက္ခင္း (Morning)၊ သစ္ပင္ (The tree)နဲ႕ ျမစ္ (The River)တို႕ ျဖစ္တယ္။
Frost praised American colonization and Angelou attacked it လို႕ တခ်ိဳ႕က ဆိုပါတယ္။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ဖေရာ့(စ)က အေမရိကန္ကိုလိုနီခ်ဲ႕ထြင္မႈကို အားေပးခဲ့ၿပီး (သူ႕ကဗ်ာအလိုအရ) အင္ဂ်လိုကေတာ့ အဲဒါကို တိုက္ခိုက္ခဲ့တယ္လို႕ေရးၾကတယ္။ ကဗ်ာဆရာႏွစ္ဦးဟာ သူတို႕ရဲ႕ လိင္ကြဲျပားမႈနဲ႕ ဘဝျဖတ္သန္းပံု ကြဲျပားတဲ့အတြက္ႏိုင္ငံေရးအေပၚမွာထားတဲ့ သေဘာထားဟာလည္း မတူညီပါဘူး။ မာယယာဟာ အေမရိကန္ေတြ ျဖစ္ခဲ့တဲ့အမွားကိုျပန္လည္ညွိႏိႈင္းေစခ်င္ပါတယ္။ ဆရာႀကီးေရာဘတ္ဖေရာ့စ္ကေတာ့ အမွတ္တရသေဘာေလာက္ အေတြ႕အႀကံဳသေဘာနဲ႕ သိမ္းေစခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႕ႏွစ္ဦးစလံုးဟာ အတိတ္ကအမွားေပၚမွာ တစ္စံုတရာ အေလးအနက္႐ွိတယ္။မာယာဟာ အေတာ္ေလးေကာင္းမြန္တဲ့ ႐ြတ္ဆိုသ႐ုပ္ေဆာင္မႈကို လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္လို႕ အာဖဂန္ အေမရိကန္ကဗ်ာ ေလ့လာသူ ေမရီဂ်ိမ္း(စ)လပ္တန္ (Mary Jane Lupton)ကေတာ့ မာယာက သူေလ့က်င့္ထားခဲ့တဲ့သ႐ုပ္ေဆာင္မႈနဲ႕ ေျပာျခင္းအတတ္ပညာတို႕ကို က်မ္းက်ိန္ပြဲကဗ်ာ႐ြတ္တဲ့ ေနရာမွာ အသံုးခ်ႏိုင္ခဲ့တယ္လို႕ဆိုတယ္။ သူမဟာ ကဗ်ာကို ႐ြတ္ဆိုတဲ့အခါမွာ အျခားေသာ အာဖဂန္-အေမရိကန္ စကားေျပာေကာင္းသူေတြလို႕နာမည္ႀကီးတဲ့ ဖရက္ဒရစ္ေဒါက္ကလပ္ (Frederick Douglass)၊ မာတင္လူသာကင္းဂ်ဴနီယာ(Martin Luther King.Jr) နဲ႕ မဲလ္ကြန္အိတ္(စ) (Malcolm X) တို႕လိုပဲ အေျပာေကာင္းျခင္းဂုဏ္ပုဒ္ကို ထိန္းႏိုင္ခဲ့တယ္။ ကိတ္ကယ္လိုေဝး (Kate Kelloway) ဆိုတဲ့ ေဝဖန္သူ ဆရာမကေတာ့အဲဒီေန႕ (က်မ္းက်ိန္ပြဲ)ေန႕မွာ မာယာကဗ်ာ႐ြတ္သြားတာဟာ ႐ွစ္ႏွစ္အ႐ြယ္မိန္းကေလးတစ္ဦးအႏိုင္က်င့္ခံရပံုကို ျပန္ၿပီးသတိရေစပါတယ္ လို႕ ဆိုတယ္။ မာယာဟာ မၿပံဳးမရယ္တဲ့ ႏႈတ္ခမ္းတစ္စံုနဲ႕ကဗ်ာ႐ြတ္သြားၿပီး ပရိတ္သတ္ဟာ သူ႐ွစ္ႏွစ္အ႐ြယ္ ႐ံုးေတာ္ရဲ႕ဝက္ၿခံအတြင္း ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေပးေနပံုကို ျပန္အမွတ္ရေစခဲ့ပါလိမ့္မယ္လို႕ ဆိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေလွာင္ခ်ိဳင့္စံ (Caged Bird)လို ကဗ်ာမ်ိဳးကို သူေရးႏိုင္ခဲ့တာေပါ့ လို႕ ဆိုတယ္။ မာယာရဲ႕ မနက္ခင္းကဗ်ာက အေမရိကဆိုတာတစိမ္းျပင္ျပင္ေနရာမ်ိဳး မ႐ွိေတာ့ဘူး။ ဒီကဗ်ာဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး (Peace)၊ တရားမွ်တမႈ(Justice) နဲ႕ လိုက္ဖက္ညီညြတ္မႈ (Harmony)ကို ဟစ္ေခၚေနတဲ့ ကဗ်ာျဖစ္တယ္။ ဒီကဗ်ာကို ၾကားရတဲ့သူေတြကေန႕သစ္တစ္ေန႕အစကို တကယ္ေရာက္သြားသလိုပါပဲလို႕ ဆိုျပန္တယ္။ မာယာရဲ႕ ကဗ်ာဟာ ေက်ာ႐ိုးရည္႐ြယ္ခ်က္အရေအာ္ဒေရေလာ့ဒ္ (Audre Lorde)ရဲ႕ သင္တို႕တစ္ဦးတိုင္းစီအတြက္ (For Each of You) နဲ႕တူေနပါတယ္လို႕ ဆိုျပန္တယ္။
ၿပီးေတာ့ ေဝ့ါဝွစ္(ထ)မင္း (Walt Whitman)ရဲ႕ ကၽြႏုပ္ရဲ႕ေတး(Song of Myself) နဲ႕ လင္စတန္ဟုခ်္ (Langston Hughes)ရဲ႕ ျမစ္မ်ားရဲ႕တစ္ေယာက္ေသာလူမည္းစကား(The Negro Speaker of Rivers)ကဗ်ာေတြနဲ႕လည္း ဆင္ပါတယ္လို႕ ေဝဖန္သူေတြက ဆိုပါတယ္။ မာယာရဲ႕ကဗ်ာေတြကအာဖဂန္လူမည္း နာမည္ေက်ာ္ကဗ်ာဆရာေတြျဖစ္တဲ့ လင္စတန္ဟုခ်္ (Langston Hughes)နဲ႕ ဂ်ိမ္းစ္ဝဲလ္ဒန္ဂၽြန္ဆင္(James Weldon Johnson) တို႕ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈကို ခံရသလို ေဖါ့(ခ) အႏုပညာ႐ွင္ေတြျဖစ္တဲ့ကြီစီဘ႐ူး (Kwesi Brew)နဲ႕ အီဖြာဆူသာလန္ (Efua Sutherland) တို႕ဟာ သူမဘဝကို အႏုပညာအရလႊမ္းမိုးမႈ႐ွိသူေတြျဖစ္တယ္။ တကယ္လို႕မ်ား မာယာရဲ႕ နံနက္ခင္းကဗ်ာကို အတိုခ်ဳပ္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ရရင္အဆိပ္အေတာက္စြန္႕ပစ္ပစၥည္းေတြ (Toxic waste)နဲ႕ သဘာဝ ညစ္ညမ္းမႈ (Pollution)ကိုလည္းမီးထိုးထားပါတယ္လို႕ ေဝဖန္သူက ဆိုပါတယ္။ မာယာဟာ ဘဝကို နာက်ည္းခ်က္ေတြနဲ႕ အ႐ြယ္မေရာက္ခင္ကတည္းကရင္ဆိုင္ခဲ့ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူမဟာ အ႐ႈံးမေပးခဲ့ဘူး။ ဒါဟာ လူမည္းတစ္ဦး၊ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး၊အေမရိကန္တစ္ဦး၊ ကဗ်ာဆရာမတစ္ဦးအေနနဲ႕ေတာ့ အတူယူဖြယ္ အာဂမိန္းမသားပါပဲ။ သူမရဲ႕ နံနက္ခင္းဟာအေမရိကန္ရဲ႕ နံနက္ခင္းပါပဲ။ မနက္ခင္းတိုင္းဟာ အသစ္စက္စက္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ရင္ခုန္ႏႈန္းနဲ႕ေသြးခုန္ႏႈန္းျမန္ေစတယ္ေလ။
Caged Bird
A free bird leaps
on the back of the wind
and floats downstream
till the current ends
and dips his wing
in the orange sun rays
and dares to claim the sky.
But a bird that stalks
down his narrow cage
can seldom see through
his bars of rage
his wings are clipped and
his feet are tied
so he opens his throat to sing.
The caged bird sings
with a fearful trill
of things unknown
but longed for still
and his tune is heard
on the distant hill
for the caged bird
sings of freedom
The free bird thinks of another breeze
and the trade winds soft through the sighing trees
and the fat worms waiting on a dawn-bright lawn
and he names the sky his own.
But a caged bird stands on the grave of dreams
his shadow shouts on a nightmare scream
his wings are clipped and his feet are tied
so he opens his throat to sing.
The caged bird sings
with a fearful trill
of things unknown
but l onged for still
and his tune is heard
on the distant hill
for the caged bird
sings of freedom
- Maya Angelou
အက်ဥ္းက်ခံရတဲ့ငွက္
လြပ္လပ္ေသာငွက္တစ္ေကာင္ကခုန္ပ်ံ
ဒီေလေျပရဲ႕ေနာက္ေက်ာေပၚဝယ္
ၿပီးေတာ့ေလစုန္မွာ ေလဟုန္စီးပါလို႕
ဒီေလစီးေၾကာင္းကသူေတာင္ပံမ်ားအား ရပ္တန္႕သည္အထိ
ေနာက္သူ႕ေတာင္ပံမ်ား နစ္ျမဳပ္သည္ထိ
ဒီလိေမၼာ္ေရာင္ေနအလင္းတန္းမ်ားထဲ
ၿပီးေတာ့ဒီေကာင္းကင္ႀကီးကိုလည္းသူအေရးဆိုရဲပါရဲ႕။
ဒါေပမယ့္ငွက္တစ္ေကာင္ေပါ့သူ႕ရဲ႕က်ဥ္းလွတဲ့ေလွာင္အိမ္ကို
ေဒါသတႀကီးျဖတ္ေလွ်ာက္တာ
တစ္ခါတရံေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါေသးတယ္
သူ႕သံတိုင္အကြာအေဝးကိုျဖတ္လို႕
ခ်ဳပ္ပူးတာခံရတဲ့သူ႕ေတာင္ပံမ်ားနဲ႕
ခ်ည္ေႏွာင္ျခင္းခံရတဲ့သူ႕ေျခေထာက္မ်ားနဲ႕
ဒါေၾကာင့္သူက သူ႕လည္မ်ိဳကို ေတးသီဖို႕ဖြင့္ဟတယ္။
ဒီေလွာင္ခ်ိဳင့္စံငွက္ေတးသီျခင္းက
ေၾကာက္စရာတုန္ရီသံတစ္စံု
၏မသိျခင္းအရာမ်ားႏွင့္အတူ
ဒါေပမယ့္႐ွိေနျခင္းအတြက္ ျပင္းျပတဲ့ဆႏၵနဲ႕အတူ
သူ႕ေတးကိုေဝးလြန္းေသာကုန္းျမင့္ေပၚမွာလည္း
ၾကားႏိုင္ပါရဲ႕။
အက်ဥ္းက်ခံဒီငွက္အတြက္
လြပ္လပ္ျခင္း၏ေတးမ်ား
ဒီလြတ္ေျမာက္သြားတဲ့ငွက္ကေနာက္ထပ္ေလေျပတစ္ခုကို ေတြးေတာတယ္
ၿပီးေတာ့ဒီေလျပင္းမ်ားက သက္ျပင္းခ်သံ သစ္ပင္မ်ားကို သာသာျဖတ္သန္း
ၿပီးေတာ့ဒီႀကီးမားေသာ တီေကာင္မ်ားက ဆည္းဆာျမက္ခင္း ေတာက္ပပကိုေစာင့္ဆဲ
ၿပီးေတာ့သူဘာသာ ဒီေကာင္းကင္ကိုညတ္တယ္။
ဒါေပမယ့္အက်ဥ္းက် ငွက္တစ္ေကာင္ဟာ အိပ္မက္မ်ား၏သခ်ၤ ိဳင္းေပၚမွာ မတ္တပ္ရပ္ရဲ႕
သူ႕ရဲ႕အရိပ္မ်ားကေတာ့ျဖင့္
အိပ္မက္ဆိုးစူးဝါးေအာ္သံေပၚကေအာ္ေခၚေလရဲ႕
သူ႕ေတာင္ပံေတြခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္းခံရၿပီးသူ႕ေျခေထာက္ေတြလည္း ခ်ည္ေႏွာင္ျခင္းခံရ
ဒါေၾကာင့္သူေတးသီဖို႕သူ႕လည္ေခ်ာင္းကို ဖြင့္ဟပါရဲ႕။
ဒီေလွာင္ခ်ိဳင့္စံငွက္ေတးသီေလရဲ႕
ေၾကာက္စရာတုန္ရီသံတစ္စံု
၏မသိျခင္းအရာမ်ားနဲ႕အတူ
ဒါေပမယ့္လည္း႐ွိေနျခင္းအတြက္လည္း ျပင္းျပဆႏၵေတြနဲ႕
သူလြတ္ေျမာက္ျခင္းေတးကိုေဝးေသာကုန္းျမင့္ေပၚမွာလည္း
ၾကားႏိုင္ပါရဲ႕။
- မာယာအင္ဂ်လို
မာယာဟာအေမရိကန္ ကြန္တန္ပိုရာရီကဗ်ာဆရာမ်ားထဲက ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ သူမဟာ ကဗ်ာကို အ႐ိုး႐ွင္းဆံုးေရးဖြဲ႕ေလ့႐ွိၿပီး သူမဆီမွာ ဒဏ္ရာေတြအေတာ္မ်ားမ်ားကို ကဗ်ာလုပ္ခဲ့တယ္လို႕ပဲ ဆိုရမယ္။ေဝဖန္ေရးဆရာေတြကေတာ့ လက္သစ္ေတြကို မာယာမဟုတ္ဘဲ သူမလိုလိုက္မေရးပါနဲ႕လို႕ ေျပျခင္းခံရဖူးသူတစ္ဦးပါ။ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ ကဗ်ာဆရာလို႕ ေျပာရတာကေတာ့ ေလလ္ကလင္တန္၏ သမၼတမိန္႕ခြန္းမိတ္ဆက္ပြဲမွာကေနဒီတုန္းက ဖေရာ့(စ)ႀကီး လာ႐ြတ္သြားသလိုမ်ိဳး ကလင္တန္က သူ႕ကို ကဗ်ာ႐ြတ္ဖို႕ ဖိတ္ခဲ့ပါတယ္။ဒါဟာ အမ်ိဳးသားကဗ်ာဆရာ (National Poet) လို႕သမုတ္ခံရတာပါ။ သူမရဲ႕ကဗ်ာႏွစ္ပိုဒ္ကိုေတာ့ႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႕ ကဗ်ာဆိုဒ္ေတြမွာ အေတာ္ေလး လူႀကိဳက္မ်ားၾကပါတယ္။ တစ္ပုဒ္ကေတာ့"ေလွာင္ခ်ိဳင့္စံ" (Caged Bird) ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ပုဒ္ကေတာ့ "စင္ေပၚေရာက္ဆဲ" (Still I Rise) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္စလံုးရဲ႕ အဓိကအခ်က္ကေတာ့ အတူတူပါပဲ။ ငါတို႕ၿပိဳလဲမသြားခဲ့ဘူး။ ဘယ္ေတာ့မွလဲ ၿပိဳလဲသြားမွာ မဟုတ္ခဲ့ဘူး။ ႏိုက္ထ႐ိုဂ်င္သြင္းထားတဲ့မိုးပ်ံပူေဖာင္းေတြလို မ်ားမ်ားဖိေလေလ ျမန္ျမန္အျမင့္ေရာက္ဖို႕ နီးေလေလပါ။
- ေဇာ္ေဇာ္ထြန္း
