[originalpublication: Umlaut[1]Machine #7 (Toronto: CrO2 Press, 2001)
laserprint on 8.5 x 11 inch white paper,quarto-fold, edition of 99]
VitoAcconci
Pointsfor Motion
မူလပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝမႈ: Umlaut Machine #7 (တို႐ြန္တိုပံုႏွိပ္၊ ၂၀၀၁) ၈.၅ x ၁၁ လကၼ
စကၠဴျဖဴေပၚ၌ေလဆာျဖင့္ပံုႏွိပ္၊ ေလးေခါက္ခ်ိဳး၊ ၉၉ တည္းျဖတ္မႈ
ဗိုင္တြန္အကြန္စီ(စာေရးသူ)
ေ႐ြ႕လ်ားျခင္းအမွတ္အသားမ်ား (ေခါင္းစဥ္)
POINTSFOR MOTION (PLACE SETTING): the nouns in the definition of “verb”
Webster’sThird New International Dictionary, page 2542:
act.agreement. aspect. auxiliary. being. center. copula. instances. languages.meaning. mode. mood. noun. number. occurrence. part. person. predicate. quality.rhema. speech. subject. tense. use. verb. verbe. verbum. voice. word.
ေ႐ြ႕လ်ားျခင္းအမွတ္အသားမ်ား (ေနရာခ်ထားမႈပံုစံ) : ႀကိယာ၏ အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္ ေနရာတြင္ နာမ္မ်ားကို အစားသြင္းရန္၊ ဝက္ဘ္စတာ တတိယေျမာက္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအဘိဓါန္သစ္၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၅၄၂:
ျပဳမူေဆာင္႐ြက္ျခင္း။ သေဘာတူညီမႈ။ စိတ္သေဘာသြင္ျပင္။ ျဖစ္တည္ျခင္း။ ဗဟို။ ႐ုတ္ခ်ည္းမ်ား။ ဘာသာစကားမ်ား။ အဓိပၸါယ္။ စိတ္ခံစားမႈ။ နာမ္။ နံပါတ္။ ေပၚေပါက္ျခင္း။ အစိတ္အပိုင္း။ လူပုဂၢိဳလ္။ ျဖည့္စြက္ဝါက်။ အရည္အေသြး။ ရီးမား (rhema)။ စကားေျပာ။ ကတၱား။ သဒၵါကာလျပပုဒ္။ အသံုးျပဳသည္။ ႀကိယာ။ ဗာဘီ (ျပင္သစ္အေခၚႀကိယာ)။ ဗာဗန္ (ဂ်ာမနီအေခၚ ႀကိယာ)။ စကားသံ (အေျပာ)။ စကားလံုး။
အကြန္စီရဲ႕ အေရးအသားမွာ ဗာဘီ (verbe) နဲ႕ ဗာဗန္ (verbum) တို႕ကို သံုးသြားတာ ေတြ႕ရတယ္။ ျပင္သစ္အေခၚ နဲ႕ ဂ်ာမနီအေခၚအေဝၚကိုယွဥ္ၿပီး သံုးျပထားတယ္။ ႀကိယာကို ေျပာတာပါပဲ။ ဒါေတာင္ သူ႕အမ်ိဳး အီတလီေတြ ဘယ္လုိေခၚသလဲမေရးသြားဘူး။ ေရးခ်င္ေသးတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႀကိယာကို အျခားေသာ ဘာသာေတြနဲ႕ ေဖာ္ျပႏိုင္ပါတယ္။ အီလလီ၊ ေပၚတူဂီ၊ စပိန္ဘာသာေတြနဲ႕ ႀကိယာကို “verbo” လို႕ ေခၚပါတယ္။ အခုဆက္ၿပီးေလ့လာမယ့္ ကြန္းဆက္အေရးအသားကေတာ့ မိုက္ကယ္ဟာေဗး (Michael Harvey) ရဲ႕ အေရးအသားကို ေလ့လာၾကည့္ပါမယ္။ ၾကည့္ရတဲ့ပံုကေတာ့ဆရာႀကီး ဟာေဗးက အလ်ား ၅ လကၼ x ၈ လကၼ စကၠဴကတ္ျဖဴျဖဴေတြေပၚမွာ ေရးခဲ့တာျဖစ္တယ္။
Michael Harvey (မိုက္ကယ္ဟာေဗး)
One card from Michael Harvey’sWhite Papers [set of 71 5 x 8 inch index cards (NY: 1971)]:
the practice comma art comma methodcomma or system of inserting points or open single quote periods closed single quote to aide the sense commain writing or printing semicolon divisioninto sentences comma clauses comma etc period by means of points or periodsperiod other punctuation markscomma e period g period exclamation marks comma question marks comma refer to the tone or structure of whatprecedes them period a sentence can contain any of these symbols comma its termination marked by a periodperiod
မိုက္ကယ္ဟာေဗး၏ စကၠဴျဖဴမ်ား [၇၁ ႐ြက္၅ x ၈ လကၼ စာတန္းမာတိကာကတ္မ်ား (အင္(န္)ဝိုင္။ ၁၉၇၁)]
ဒီအေလ့အက်င့္ ပုဒ္မအႏုပညာ၊ ပုဒ္မ နည္းစနစ္ပုဒ္မ သို႔မဟုတ္ စနစ္႐ွိတဲ့ ျဖတ္မွတ္မ်ား သို႔မဟုတ္ မ်က္ေတာင္ဖြင့္တစ္ခု အမွတ္အသား ပုဒ္ထီး၊ မ်က္ေတာင္ပိတ္တစ္ခု အမွတ္အသားအာ႐ံုခံစားမႈအား ပုဒ္မအေရးအသားထဲ သို႔မဟုတ္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝမႈထဲ ပုဒ္မတစ္ဝက္ ပိုင္းေျခစာေၾကာင္းမ်ား ပုဒ္မဝါက်ျပတ္ပုဒ္မ စသည္ျဖင့္ ပုဒ္ထီးအမွတ္အသားအားျဖင့္ ကာလအပိုင္းအျခားမ်ား ပုဒ္ထီးအျခားေသာစကားေျပာမွတ္မ်ား ပုဒ္မ စ ပုဒ္ထီးဇ ပုဒ္ထီး အာေမဋိတ္အမွတ္အသားမ်ား ပုဒ္မ အေမးအမွတ္အသားမ်ား ပုဒ္မ၊ ရည္ညႊန္းသည္ကသူ တို႕ကိုဘာဆက္လုပ္ေစသလဲအသံနိမ့္ျမင့္ သို႕မဟုတ္ တည္ေဆာက္မႈပုဒ္မ ဝါက်တစ္ေၾကာင္းဟာ ေဟာဒီ မည္သည့္သေကၤတမ်ားကိုမဆို ပုဒ္မ သူ႕ရပ္နားမႈကိုေတာ့ ပုဒ္ထီးျဖင့္ အမွတ္အသားျပဳသည္ ပုဒ္ထီး
ဒီအေရးအသားကေတာ့ စကားေျပာမွတ္ေတြအားလံုးကိုသေကၤတနဲ႕ မေရးပဲနဲ႕ စာလံုးအတိုင္း ေရးခ်ပစ္လိုက္တယ္။ အယ္(လ) ကဗ်ာဆရာေတြ ေရးဟန္လိုပါပဲ။ ဒီေနရာမွာ တစ္ခုေျပာခ်င္တာက အယ္(လ)ကဗ်ာနဲ႕ ကြန္ဆက္ကဗ်ာဟာ ေ႐ွ႕က ပံုရိပ္ဝါဒနဲ႕ေမာ္ဒန္ကဗ်ာအုပ္စုေတြလိုပဲ ဟိုဘက္ဒီဘက္ ကဗ်ာဆရာေတြ ျပန္ပါတာ၊ ကူးလာတာ ႐ွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ေ႐ွ႕က အယ္(လ)ကဗ်ာေဆာင္းပါးေတြဖတ္ၾကည့္ၾကဖို႕ တိုက္တြန္း ေနတာျဖစ္တယ္။
[1] Umlaut ဆိုသည္မွာ အသံထြက္ကိုျပသည့္ သေကၤတအမွတ္အသားျဖစ္သည္။ သရသံမ်ားတြင္ အေပၚမွ အစက္ကေလးမ်ား (. .) ျဖင့္ ေဖာ္ျပေလ့႐ွိသည္။
" Rhema " ဆိုတာကေတာ့ ဂရိစာေပဆိုင္ရာအသံုးပါပဲ။ ေျပာေသာအေႀကာင္းအရာ (thing said) လို ့ဆိုတယ္။ ဘာသာေဗဒအသံုးအရ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ေတာ့ ေခါင္းစဥ္မွတ္ခ်က္ (Topic - comment) ပါပဲ ။ ပေလတို ( Plato ) နဲ ့့အရစၥတိုတယ္ ( Aristotle ) တို ့အေတြးအေခၚအလိုအရ " ၀ါက် " ကိုညႊန္းပါတယ္ ။
ခရစ္ယာန္ဘာသာေရးအရ ရည္ညႊန္းခ်က္ ။ ။
ေယရႈခရစ္ရဲ ့ ကြန္းဆက္အေတြး ( it is use in referance to the concept of rhematos christou ) ဟာ ေယရႈခရစ္ရဲ႕ ေျပာႀကားခ်က္မ်ားကိုဆိုလိုတယ္။ ဂရိတို ့ရဲ႕ အလိုအရ " Rhema " ဆိုတာက ကတၱား (နာမ္) နဲ ့ ႀကိယာတို ့ရဲ႕၀ါက်မွာ ဆက္စပ္အလုပ္လုပ္ပံု အရင္းအျမစ္ကိုျပတဲ့ အစိတ္အပိုင္းကို " Rhe " လို ့ ဂရိလိုေခၚတယ္။ ဓမၼသစ္က်မ္း ေပထရု (၁) (၁:၂၅) မွာ ဒီလိုဆိုတယ္။ ငါေျပာတယ္ " I say " ။ ငါေျပာလိမ့္မယ္ " I will say " ဆိုတဲ့ေဖာ္ျပ ေျပာဆိုတဲ့ ပံုသ႑န္စကား Form ကို ဂရိဘာသာနဲ ့ "ma" လို ့ေခၚတယ္။ အဲဒီနွစ္ခုေပါင္းေတာ့ ကတၱား ( Subject ) ဘာလုပ္မလဲ / ဘာလုပ္သလဲ ဆိုတာကို ျပတာကို " Rhema " လို ့ေခၚတယ္။ ဒါဆိုအခု ကြ်န္ေတာ္တို ့သင္ေနတဲ့ " predicate " ဆိုတဲ့ ကတၱားလုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို ျဖည့္ေပးတာပဲ ။ အဲဒါ " Rhema " ပါပဲ ။
ကတၱား (နာမ္) နဲ ့ ႀကိယာ (verb) ကို ၀ါက်ျဖစ္ေအာင္စတည္တဲ့ ကတၱား " Subject "နဲ ့ေနာက္က " verb " ကိုလာကပ္ေပးရတယ္။ ဒီေတာ့၀ါက်မွာ ကတၱားကိုဖယ္ရင္ က်န္တာက " Precidate " ပဲ ။ ဥပမာ " I say " ဆိုရင္ " I " က " subject " " say " က ႀကိယာလည္း ျဖစ္တယ္။ ကတၱားလုပ္တာကိုျပတဲ့ " predicate " လည္းျဖစ္တယ္။ သဒၵါအလိုအရ ႀကိယာအပါအ၀င္ ကတၱားျပဳမူ ေဆာင္ရြက္တာကိုျပတဲ့ စကားလံုးအတြဲအခ်ိတ္ကို ေခၚတယ္လို ့ေရးတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ၀ါက်ရဲ ့ႀကိယာသည္ပင္ " predicate " ျဖစ္လို ့ေနတယ္။ အဲဒါကို " verb only predicate " ႀကိယာသည္ပင္ သူ့၀ါက်ရဲ ့ predicate လို ့ေခၚတယ္။ she dances လိုဟာမ်ိဳး ။
ေနာက္ထပ္ "predicate" အမ်ိဳးကြဲေတြရွိေသးတယ္။ ေျပာလက္စနဲ ့နည္းနည္းထပ္ေျပာႀကည့္မယ္ ။
" Predicate " ဟာ ဘာသာစကားအေျချပဳကဗ်ာကို သြားတဲ့ေနရာမွာသိပ္အေရးႀကီးတယ္။ ကတၱားကိုဖယ္တယ္။ " Subject " ကိုဖယ္တယ္။ " ငါ " ကိုျဖဳတ္တယ္။ ဘာညာ ဘာညာ ေကြ ့၀ိုက္ျပီးေျပာတယ္။ အဲဒါေတြက တကယ္ေတာ့ " predicate " ခ်ည္းခ်ေရးခိုင္းတာ။
sentence = subject + predicate ၀ါက် = ကတၱား + ျဖည့္စြက္ ( ႀကိယာ + ကတၱားျပဳလုပ္အေႀကာင္းအရာ ) အဲဒီမွာ ကတၱားကိုျဖဳတ္ေရးတာဟာ predicate ခ်ည္း ေရးခိုင္းေနတာ။ အကြန္စီတို ့ အဲဒီမွာကတည္းက " Rhema " ဆိုတာကို မီးေမာင္းထိုးေနျပီ။ စကားေျပာ " speech " ဆိုတာကိုေရးေနျပီ ။
အေပၚက Predicate အမ်ိဳးကြဲေတြနဲနဲေရးႀကည့္မယ္ ။
၁။ She / dances ( predicate အေနနဲ ့ႀကိယာ " verb " တစ္လံုးတည္းအေနနဲ ့ပါ " verb only " predicate
၂။ Ben / needs / the books ( ႀကိယာ "verb" + တိုက္ရိုက္ကံပုဒ္ " Direct Object " )
၃။ Ben' s mother , felicity / gave / me / a present ( ႀကိယာ "verb" + တစ္ဆင့္ခံကံပုဒ္ " Indirect object ) + တိုက္ရိုက္ကံပုဒ္ ( Direct Object ) အျမဲတန္းလိုလို တစ္ဆင့္ခံ ကံပုဒ္ဟာ တိုက္ရိုက္ကံပုဒ္အေရွ ့က လာေလ့ရွိတယ္ ။
(ကတၱားဟာ ႀကိယာအားျဖင့္ ကံပုဒ္ဆီကိုသြားတာ ႀကားတစ္ဆင့္ခံျပီးသြားတယ္။ ဥပမာဇယားေလးနဲ ့ႀကည့္မယ္။ ၀ါက်တစ္ေႀကာင္းရဲ ့အစီအစဥ္က ဒီလိုရွိတယ္ ။
Subject - Verb - Indirect Object - Direct Object ကတၱား - ႀကိယာ - တစ္ဆင့္ခံကံပုဒ္ - တိုက္ရိုက္ကံပုဒ္
Indirect object .... Direct object
တစ္ဆင့္ခံကံပုဒ္ .... တိုက္ရိုက္ကံပုဒ္
Tell me a story He showed us his war medals We bought David a birthday cake Can you lend your collage a pen ? .................................................................
ဒါက ႀကိယာတိုက္ရိုက္ ဘာလုပ္သလဲေပါ့ ။ ေျပာတာက ဇာတ္လမ္းကိုေျပာတာ ။ ( Tell >> a story ) ဒါေႀကာင့္ " a story " က တိုက္ရိုက္ကံပုဒ္ျဖစ္သြားတယ္။ ျပီးမွ ငါ့ဆီကို ( ငါ့ကို ) အဲဒီေျပာတဲ့ ဇာတ္လမ္းက ေရာက္လာတာ ။
ဒါေႀကာင့္ " Object " ခ်င္းယွဥ္ရင္ " story " က တိုက္ရိုက္ျဖစ္တယ္ ။....................................................................
* ဒီေနရာမွာေတာ့ ခရစ္ယာန္ သီအိုေလာ္ဂ်ီတို ့၊ ေရာမ ( ၁၀:၁၇ ) တို ့၊ မက္သွ်ဴး ( ၄:၄ ) တို ့မွာ ေျပာတဲ့ " Rhema " ကိုခ်န္ထားခဲ့ပါမယ္ ။)
၄။ She listens to the radio ( ႀကိယာ (verb) + (to) ပါတဲ့ ကံပုဒ္ ( object ) ဟာ ( " to" တို ့ "for" တို ့) preposition ကိုျပတဲ့ object (ကံပုဒ္) ျဖစ္လို ့ " prepositional object " ျဖစ္ျပီး ႀကိယာ ( verb ) က တိုက္ရိုက္ ( object ) နဲ ့ ဆက္လို ့ အဲဒါကို ႀကိယာ ( verb ) + prepositional တိုက္ရိုက္ကံပုဒ္ျဖည့္စြက္ ( direct object ) အမ်ိဳးအစားျဖစ္တယ္ ။
၅။ They / elected / him / president ( ႀကိယာ( verb ) + object ( ကံပုဒ္ ) + နာမ္ ( predicate ) ထဲမွာမွ နာမ္စာလံုးဟာ " him " ကိုထပ္ျပီးျဖည့္ေပးလို ့ " President " ကို " predicate noun predicate " လို ့ေခၚတယ္ ။
၆။ She / met / him / in the park . ( ႀကိယာ(verb) + ကံပုဒ္ ( him - object ) + adjunct predicate
၇။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို ့အျမဲျမင္ေနႀက၀ါက် ။
She is in the park . ႀကိယာ + in the park ဆိုတာ ေနရာကိုလည္းျပေနတယ္ ။ Predicate လည္းျဖစ္ေနတယ္။ စကားစု " Phrase " လည္းျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေႀကာင့္ " in the park " ကိုေပါင္းျပီး ဒီလိုေခၚတယ္ ။ " predicative prepositional phrase predicate " လို ့ေခၚတယ္ ။
ကဲႀကာတယ္ဗ်ာ ။ ခင္ဗ်ားေျပာတာေတြ တစ္ခုမွမသိဘူးဆိုရင္ေတာ့ တစ္ခုပဲမွတ္ရမယ္။ အကြန္စီေျပာတဲ့ " Rhema " ဆိုတာႀကီးက သဒၵါအလိုအရ " predicate " ပဲ။ ဒါကိုသူက ဂရိ လိုေျပာတယ္။ အရစၥတိုတယ္ တို ့ စကားကိုငွားျပီးေျပာတယ္။ ဒီေတာ့ျပသနာရွိသြားတယ္။ အရစၥတိုတယ္တို ့တုန္းက အဂၤလိပ္လို " predicate " ဆိုတာႀကီး ဘယ္ရွိပါ့မလဲ။ ဒီေတာ့ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြ ဘာေျပာသလဲ " Rhema " ေပါ့ ။
