(ခ) အရိုးခံ ေတးထပ္
(ဂ) သံုးခ်က္ညီ ေတးထပ္
၄င္းတို႔ရဲ႕ ေယ်ဘူယ်ပံုစံ
၁။ ၅/၆လံုး "၁. ၂. ၃ခ်ီ " ~ ၄. (၅/၆ခ်) ပါရထည့္
၂။ ၅လံုး. "၁. ၂. (၃ခ်)" ~ ၄. [၅ခ်ီ]
----------- ၂ႏွင့္၃ကိုနေဘ
၃။ ၅/၆လံုး "၁. ၂. ၃ခ် " ~ ၄. [၅/၆ခ်ီ] ပါရထည့္
၄။ ၅လံုး ၁. ၂. [၃ခ်ီ] ~ ၄. {၅ခ်} ။
၅။ ၅/၆လံုး "၁. ၂. ၃ခ် " ~ ၄. (၅/၆ခ်ီ) ပါရထည့္
၆။ ၇လံုး ၁. ၂. (၃ခ်ီ) ~ ၄. ၅. ၆. {၇ခ်} ။
၇။ ၅/၆လံုး "၁. ၂. ၃ခ် " ~ ၄. (၅/၆ခ်ီ) ပါရထည့္
၈။ ၅လံုး ၁. ၂. (၃ခ်ီ ) ~ ၄. {၅ခ်} ။
______________________________၈ႏွင့္၉ကိုနေဘထပ္
၉။ ၅/၆လံုး "၁. ၂. ၃ခ်ီ " ~ ၄. {၅/၆ခ်} ပါရထည့္
၁၀။ ၅လံုး ၁. ၂. {၃ခ်} ~ ၄. <၅ခ်ီ> ။
၁၁။ ၅/၆လံုး "၁. ၂. ၃ခ်ီ " ~ ၄. (၅/၆ခ်) ပါရထည့္
၁၂။ ၇လံုး ၁. ၂. (၃ခ်) ~ ၄. ၅. ၆ <၇ခ်ီ> ။
၁၃။ ၅/၆လံုး "၁. ၂. ၃ခ် " ~ ၄. <၅/၆ခ်ီ> ပါရထည့္
၁၄။၆လံုး ၁. ၂. <၃ခ်ီ> ~ ၄. (၅/၆ခ်) ပါရထည့္
၁၅။ ၆/၇လံုး ၁ ၂. (၃ခ်) ~ "၄. ၅.[၆/၇ခ်ီ]"
၁၆။ ၄လံုး "၁. ၂. ၃. [၄ခ်ီ]" ။
၁၇။ ၅/၆လံုး "၁. ၂. ၃ခ် " ~ ၄.[၅/၆ခ်ီ] ပါရထည့္
၁၈။ ၇လံုး ၁. ၂.[၃ခ်ီ] ~ ၄. ၅. ၆. ၇ေလး ။ ။
သေကၤတမ်ား
ခ်ီ သည္ ခ်ီသံ(ဂရုသံ)၁၈ပါး ျဖစ္သည္။
ခ် သည္ ခ်သံ(လဟုသံ)၄၆ပါး ျဖစ္သည္ ။
~ သည္ ပါဒ၀က္ျခားေပးပါရန္ေဖာ္ျပသည္။
------- သည္ (အရိုးခံအတြက္)အတြဲလိုက္ နေဘထပ္ ေပးရန္ျဖစ္ျပီး သာမညအတြက္မလိုပါ။
ပဓာနကာရန္ တစ္လံုးစီသာ ခ်ိတ္သြားရပါမည္ ။သံုးခ်က္ညီအတြက္မူ ".........." နွင့္ ~~~~~~
တို႔ကို ေရွ႕မွေနာက္ ေနာက္မွေရွ႕အေပၚေအာက္ နေဘအျပည့္ စာလံုးထပ္ေပးရပါမည္ ။ ( ) , [ ] ,
{ } ,< > တို႔သည္ ပဓာနကာရန္မ်ားအတြက္ ကာရန္ခ်ိတ္ရန္ ေနရာေဖာ္ျပခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ (လံုး)
သည္ စာလံုးအေရအတြက္ျဖစ္သည္ ။ / သည္ (သို႔မဟုတ္)ကို ေဖာ္ျပသည္ ။ (ပါရထည့္) သည္ ပါရ
လကၤာရမ်ားထည့္ေပးရန္ျဖစ္သည္။
ေတးထပ္တစ္ပုဒ္တြင္ပါ၀င္ရမည့္ အခ်က္မ်ား
၁ ။ စာေၾကာင္းအေရအတြက္
- ၁၈ပါဒ ရွိပါသည္။ တစ္ပါဒလ်ွင္ ပါဒ၀က္နွစ္ခုခြဲသည္။
- ၁. ၂. ၃. ၄ / ၅. ၆ / ၇. ၈ / ၉. ၁၀ /၁၁. ၁၂/
၁၃. ၁၄. ၁၅. ၁၆ / ၁၇. ၁၈ ဟု အပိုဒ္(၇)ပိုဒ္ခြဲေရးနိုင္သလို ၆ပါဒစီတြဲ၍လည္း (၃)ပိုဒ္ ခြဲေရးနိုင္ပါသည္ ။
- အပိုဒ္အတြဲမ်ားအလိုက္ စာေၾကာင္းျခားေရးပါ။
- အပိုဒ္ဆံုးတိုင္းပုဒ္မ( ။ )နွင့္ေနာက္ဆံုးပါဒ ၁၈ ဆံုးလ်ွင္ ပုဒ္မၾကီး( ။ ။ )ခ်ေပးပါ ။
၂ ။ စာလံုးအေရအတြက္ နွင့္ ပါရလကၤာရ - ေပၚလြင္ေသာအသံရွိသည့္ စာလံုးကိုသာ ေရတြက္ရပါမည္ ။
မေပၚလြင္ေသာ အသံမ်ားကို ေပါင္း၍ တစ္လံုးဟုသာယူရမည္။ ဘုရား တရား ဘဂ၀ါ ပရေမ စသျဖင့္
- ေရွ႕ပါဒ၀က္တိုင္းသည္ စာလံုး ၃လံုးစီ ရွိရမည္ ။ - ပါဒ ၁တြင္ စာ၅လံုး(သို႔မဟုတ္)၆လံုးရွိရျပီး ပါရလကၤာ
ရကို ထည့္မေရရပါ။ေရွ႕ပါဒ၀က္၌ စာ၃လံုး ေနာက္ပါဒ၀က္၌ စာ၂လံုး(သို႔မဟုတ္)၃လံုး ရွိရမည္။ (ပါရ
လကၤာရ ထည့္ေရးသားနိုင္သလို အခ်ိဳ႕ကထည့္မေရးၾကပါ ။)
အက်ဥ္းခ်ံဳးေဖာ္ျပရေသာ္ ---
- ၁တြင္ ၅/၆လံုး (ေရွ႕၃ေနာက္၂/၃) ပါရထည့္
- ၂တြင္ ၅ ( ၃-၂ )
- ၃တြင္ ၅/၆ ( ၃-၂/၃ ) ပါရထည့္
- ၄တြင္ ၅ (၃-၂ ) ။
- ၅တြင္ ၅/၆ ( ၃-၂/၃ ) ပါရထည့္
- ၆တြင္ ၇ ( ၃-၄ ) ။
- ၇တြင္ ၅/၆ ( ၃-၂/၃ ) ပါရထည့္
- ၈တြင္ ၅ ( ၃-၂ ) ။
- ၉တြင္ ၅/၆ ( ၃-၂/၃ ) ပါရထည့္
- ၁၀တြင္ ၅ ( ၃-၂ ) ။
- ၁၁တြင္ ၅/၆ ( ၃-၂/၃ ) ပါရထည့္
- ၁၂တြင္ ၇ ( ၃-၄ ) ။
- ၁၃တြင္ ၅/၆ ( ၃-၂/၃ ) ပါရထည့္
- ၁၄တြင္ ၆ ( ၃-၃ ) ပါရထည့္
- ၁၅တြင္ ၆/၇ ( ၃-၃/၄ )
- ၁၆တြင္ ၄ ( ၃-၁ )အခ်ိဳ႕ပါဒမခြဲ ။
- ၁၇တြင္ ၅/၆ ( ၃-၃/၂ ) ပါရထည့္
- ၁၈တြင္ ၇ ( ၃-၄ ) ေလးသဒၵါအျမဲဆံုးပါ ။ ။
- မွတ္ရန္။ ။
၂. ၄. ၈. ၁၀ = ၅ လံုးသာ
၆. ၁၂. ၁၈ = ၇ လံုးသာ
၁၄ = ၆ လံုးသာ
၁၅ = ၆/၇ လံုးခန္႔
၁. ၃. ၅. ၇. ၉. ၁၁. ၁၃. ၁၇ = ၅/၆လံုးခန္႔
- မ ပါဒတိုင္းတြင္ ပါရလကၤာရ ထည့္ရပါမည္ ။
သို႔ေသာ္ ပါဒ ၁၅ အစား ပါဒ ၁၄ တြင္ထည့္ေပးပါ ။
ပါဒ ၁၅တြင္ (လံုး၀) မထည့္ရပါ ။
- ပါဒ ၆. ၁၂. ၁၈ တြင္ ေနာက္ပါဒ၀က္တိုင္းသည္ စာ၄လံုးရွိရပါမည္ ။
၃ ။ ကာရန္ ခ်ိတ္ပံု
- ပါဒတိုင္းရဲ႕ေရွ႕ပါဒ၀က္ရွိ စာလံုး၃လံုးေျမာက္တိုင္းမွာ ကာရန္ ရွိေနပါသည္ ။ေရွ႕ပါဒ၀က္က ခ်ီသံျဖစ္
လ်ွင္ ေနာက္ပါဒ၀က္က ခ်သံျဖစ္ရမည္။ ထိုအတူ ေရွ႕ကခ်သံျဖစ္လ်ွင္ ေနာက္က ခ်ီသံ ျဖစ္ရမည္ ။ ေယ်
ဘုယ်မွတ္ပါ။
- ပဓာနကာရန္အျဖစ္ ကာရန္ခ်ိတ္ပံုမွာ ---
- ပါဒ ၁ တြင္ ေနာက္ပါဒ၀က္ရွိ စာလံုး ၅/၆ေနရာတြင္ ဦးစြာ ခ်သံကို ကာရန္စယူပါ။(ထို႔ေၾကာင့္ေရွ႕ပါဒ
၀က္ရွိ စာလံုး၃ရဲ႕ေနရာတြင္ ခ်ီသံကိုယူထားခဲ့ရပါမည္။) ထို႔ေနာက္ ၄င္းကို ပါဒ၂ ေရွ႕ စာလံုး၃မွာ ကာရန္
တူျပန္ခ်ိတ္ပါ။
- ၄င္းပါဒ၂ရွိ ေနာက္ဆံုး၅မွာ ခ်ီသံကို ထပ္ယူပါ ။ ၄င္းကို ပါဒ ၃ရဲ႕ ေနာက္ပါဒ၀က္မွ ၅/၆တြင္ျပန္ခ်ိတ္ ပါ ။
( အရိုးခံ/သံုးခ်က္ညီ အတြက္ ပါဒ ၂ႏွင့္၃ကို နေဘအျပည့္ထပ္ေပးရပါမည္။)၄င္းကို ပါဒ ၄ ေရွ႕ စာလံုး ၃
တြင္ ကာရန္တူဆက္ခ်ိတ္ပါ ။
- ပါဒ၄ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး၅ကို ခ်သံယူပါ ။ ၄င္းကို ပါဒ ၆. ၈. ၉ တို႔ရဲ႕ေနာက္ဆံုးကာရန္အျဖစ္ ကာရန္တူဆက္
ခ်ိတ္သြားျပီး ပါဒ ၁၀ ရဲ႕ ေရွ႕ပါဒ၀က္ထိ ပိုဒ္တြင္းကာရန္ခ်ိတ္ရပါမည္ ။
- ပါဒ ၅ တြင္ ေနာက္ပါဒ၀က္ရွိ စာလံုး ၅/၆ေနရာတြင္ ခ်ီသံကာရန္ယူပါ။ (ထို႔ေၾကာင့္ ေရွ႕ပါဒ၀က္ရွိ စာ
လံုး၃တြင္ ခ်သံယူထားခဲ့ပါ) ထို႔ေနာက္၄င္းကို ပါဒ၆တြင္ ပိုဒ္တြင္းကာရန္ဆက္ခ်ိတ္ပါ ။ ေနာက္ဆံုးစာလံုး
သည္ ပါဒ၄အခ်အတိုင္းျဖစ္သည္ ။
- ပါဒ ၇ တြင္ ေနာက္ပါဒ၀က္ရွိ စာလံုး ၅/၆ တြင္ ခ်ီသံယူပါ။ (ထို႔ေၾကာင့္ေရွ႕ပါဒ၀က္ရွိ စာလံုး၃တြင္ ခ်သံ
ယူထားခဲ့ပါ) ၄င္းကို ပါဒ ၈တြင္ ပိုဒ္တြင္းကာရန္ဆက္ခ်ိတ္ပါ ။ ေနာက္ဆံုး စာလံုးသည္ ပါဒ၄. ၆ အခ်အ
တိုင္းျဖစ္သည္။ (အရိုးခံ/သံုးခ်က္ညီ အတြက္ ပါဒ ၈ကို ၉တြင္ နေဘအျပည့္ထပ္ပါ။) သာမညအတြက္
- ပါဒ၉တြင္ ေနာက္ပါဒ၀က္ရွိ စာလံုး၅/၆ တြင္ ပါဒ ၄. ၆. ၈ အခ်မ်ား အတိုင္း ကာရန္တူ ခ်သံယူပါ ။
(ထို႔ေၾကာင့္ ေရွ႕ပါဒ၀က္ရွိ စာလံုး၃တြင္ ခ်ီသံ ယူခ့ဲပါ)။ ၄င္းကို ပါဒ၁၀တြင္ ပိုဒ္တြင္းျပန္ခ်ိတ္ပါ ။ ေနာက္ဆံုး
ကို ခီ်သံ ယူပါ ။ (၄င္းသည္ ပါဒ ၁၂. ၁၃ တို႔ရဲ႕ေနာက္ဆံုးကာရန္အျဖစ္ ဆက္ခ်ိတ္သြားရျပီး ပါဒ၁၄မွာ ပိုဒ္
တြင္းကာရန္ဆက္ခ်ိတ္ရပါမည္ ။
- ပါဒ ၁၁ တြင္ ေနာက္ပါဒ၀က္ရွိ စာလံုး ၅/၆တြင္ ခ်သံယူပါ။ (ထို႔ေၾကာင့္ ေရွ႕ပါဒ၀က္သည္ ခ်ီသံယူခဲ့ရ
မည္) ၄င္းကို ပါဒ၁၂ တြင္ ပိုဒ္တြင္းကာရန္ဆက္ခ်ိတ္ပါ ။ေနာက္ဆံုးစာလံုးသည္ ပါဒ၁၀ အခ်အတိုင္းျဖစ္
သည္ ။
- ပါဒ၁၃တြင္ ေနာက္ပါဒ၀က္ရွိ စာ၅/၆တြင္ ပါဒ ၁၀. ၁၂ ေနာက္ဆံုးအတိုင္း ကာရန္တူခ်ီသံကိုယူပါ ။
(ထို႔ေၾကာင့္ ေရွ႕ပါဒ၀က္တြင္ ခ်သံကိုယူခဲ့ရမည္) ၄င္းကို ပါဒ ၁၄တြင္ ပိုဒ္တြင္းဆက္ခ်ိတ္ပါ ။ ေနာက္ဆံုး
ကို ခ်သံယူပါ ။ (ပါရလကၤာရ ထည့္ပါ)။ ၄င္းကို ပါဒ၁၅တြင္ ပိုဒ္တြင္းကာရန္ဆက္ခ်ိတ္ပါ ။
- ပါဒ၁၅ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးစာလံုးကို ခ်ီသံယူပါ။ပါရလကၤာရ လံုး၀မထည့္ရ ။၄င္းသည္ ပါဒ ၁၆. ၁၇ တို႔ရဲ႕
ေနာက္ဆံုး ကာရန္အျဖစ္ ဆက္ခ်ိတ္သြားရျပီး ပါဒ ၁၈မွာ ပိုဒ္တြင္းကာရန္ဆက္ခ်ိတ္ရပါမည္ ။
- ပါဒ ၁၆ သည္ စာ၄လံုးသာရွိရျပီး ေနာက္ဆံုးစာလံုးမွာ ပါဒ ၁၅ အဆံုးအတိုင္းျဖစ္သည္ ။(သံုးခ်က္ညီ
အတြက္မူ ပါဒ ၁၅ရဲ႕ ေနာက္ပါဒ၀က္အတိုင္း နေဘအျပည့္ ထပ္ေပးရပါမည္ ။ ထို႔အတူ ပါဒ ၁၇တြင္
ပါဒ၀က္စီအတိုင္း ခြဲ၍ နေဘခြဲယူေပးရပါမည္ ။) သာမညအတြက္မူ - ပါဒ ၁၇ တြင္ ေနာက္ပါဒ၀က္ရွိ ၅/၆
တြင္ ပါဒ ၁၅. ၁၆ရဲ႕အဆံုးအတိုင္း ကာရန္တူ ခ်ီသံျပန္ခ်ိတ္ပါ ။(ထို႔ေၾကာင့္ေရွ႕ပါဒ၀က္ကို ခ်သံ ယူခဲ့ရမည္ ။) ၄င္းကို ပါဒ ၁၈တြင္ ပိုဒ္တြင္းကာရန္ ျပန္ခ်ိတ္ပါ။ ေနာက္ဆံုးစာလံုးကို ေလး အကၡရာဆံုးပါ ။(ကိုယ္တြင္း
ျပည့္ ၃ ပုဒ္စလံုးကိုလည္း ေလးျဖင့္သာအပုဒ္တိုင္းဆံုးေပးရမည္ ။)
သာမညေတးထပ္ (ေတးထပ္ရိုးရိုး) ပံုစံ
၁။ ေတထပ္စာ ဥာဏ္ (ကြန္႔) ဖို႔
၂။ နန္းညြန္႔ (ညြန္႔) ေရး [မည္]
၃။ ပဓာန ကာရန္ [ညီ] ေအာင္
၄။ ေရးၾကံ [စည္] ၾက < ျမဲ > ။
၅။ ဤနည္းျဖင့္ ေရွ႕ဦး (စြာ) ရယ္
၆။ ျငိရံု (သာ) ေရးတတ္ဖို႔ < ခဲ > ။
၇။ ထို႔ေနာင္မွ ကာရန္ (သာ) ေအာင္
၈။ ရွာၾကံ (ကာ) စပ္ < တြဲ > ။
၉။ အဓိပၸာယ္ ပါေအာင္ < ဆြဲ > ပါလို႔
၁၀။ စကား < လဲ > က်ဥ္း { ေစ } ။
၁၁။ ဖတ္ရြတ္ပံု စည္းေသ (က်) လ်ွင္ျဖင့္
၁၂။ ေတးန (ယ) တတ္မဲ့က { ေ၀ } ။
၁၃။ ပိုဒ္ထားနွင့္ ဘယ္ညာ { ေလ } မွာ
၁၄။ ျမဲပံု { ေသ } တည္အ ( က် ) ဟာမို႔
၁၅။ အာဂံု ( ရ ) ရိွန [ မူ ]
၁၆။ ေရးေတာ့ထပ္ [ တူ ] ။
၁၇။ ခ်င္းတို႔ခ်င္း ကာရန္ [ ယူ ] ေသာ္
၁၈။ ေခါင္တစ္ [ ဆူ ] ျဖစ္ဦးလိမ့္"ေလး" ။ ။
- ျမဲ = ခဲ = တြဲ = ဆြဲ = လဲ နင့္ ေစ = ေ၀ = ေလ = ေသ / မူ = တူ = ယူ = ဆူ တို႔သည္
ကြပ္သိမ္းခ်က္ ကာရန္မ်ား ။
- ဖို႔ / ေအာင္ / ရယ္ / ေအာင္ / ပါလို႔ / လ်ွင္ျဖင့္ / မွာ/ ဟာမို႔ /ေသာ္ တို႔သည္ ပါရလကၤာရမ်ား
အရိုးခံေတးထပ္ ပံုစံ
၁။ ေတးထပ္ဥာဏ္ "အေျခရ" သူဖို႔
၂။ "အေရွ႕ပ" "ဆက္ကာ"
၃။ "ကေ၀က" " ျမြက္ပါ " မယ္
၄ ။ "ခက္စရာ" ရွိ(ဘူး) ။
၅။ သံုးလံုးခ်င္း "စပ္ရာမွန္" တယ္
၆။ "ထပ္ကာရန္" ေရးေတာ့အ(ထူး) ။
၇။ ေတးထပ္၌ "အရိုးခံ" ဟာ
၈။ "တစ္မ်ိဳးဥာဏ္" ရင့္(က်ဴး) ။
၉။ "အဖိုးတန္" "ဆင့္(ကူး)" ဖို႔
၁၀။ "ပြင့္အ(ဖူး)" ညြန္႔ [လႊာ] ။
၁၁။ ထူးကာရန္ "ရွဳခ်င့္ျပ" ျပန္ေတာ့
၁၂။ "ဒုနွင့္တ" အဌ္နွင့္ေနာ [မွာ] ။
၁၃။ တစ္ပိုဒ္လံုး "ကာရန္[ပါ]" ေအာင္
၁၄။ "ရွာႀကံ[ကာ]" "ေရးစီျမဲ" ဟာမို႔
၁၅။ "ေရွးမီစဲ" ဥာဏ္ေရာင္ {ထူ}
၁၆။ တတ္လိမ့္သာ {ဟူ} ။
၁၇။ အၾကြင္းရွိ "ေတးနမူ" မွာ
၁၈။ "ေရွးအတူ" စပ္ထံုးဖို႔ <ေလး > ။ ။
- မပိုဒ္ႏွင့္ စံုပိုဒ္တို႔ကို ပဓာနကာရန္ပါ ၃လံုးစီ ၃လံုးစီ နေဘထပ္ပါ ။
- ပါဒ၂ႏွင့္၃ / ပါဒ ၈ႏွင့္၉တို႔ကို ပါဒလကၤာရမပါဘဲ ပါဒျပည့္ နေဘထပ္ပါ။
သံုးခ်က္ညီ ေတးထပ္ ပံုစံ
၁။ 'နမူနာ' 'ထူကာျပ'
၂။ 'သူငါက' "သိေစ"
၃။ 'ယူပါၾက' "က၀ိေဆြ" ရယ္
၄။ "သတိေလ" မွတ္(စြဲ) ။
၅။ 'မွတ္ပါဗ် ' 'စပ္ရာဌာန္' မွာ
၆။ 'ထပ္ကာရန္' သံုးခ်က္နဲ႔ (ဘဲ) ။
၇။ "ေတးထပ္"ရဲ႕ "ေရးစပ္မူ"ကို
၈။ "ေတြးမွတ္ယူ " 'ၾကံ (ျမဲ)' ။
၉။ "ေရွးထပ္တူ" 'ဥာဏ္(ခဲ)' လို႔
၁၀။ 'မွန္မ(လြဲ)' ရွဳ [မွီ] ။
၁၁။ "ကြဲနမူ" "ခြဲယူပို႔" ပါေပါ့
၁၂။ "စြဲသူတို႔" သိေလာက္က [ျပီ] ။
၁၃။ "သံုးခ်က္နဲ႔" "ကံုးလ်ွက္[စီ]" ေသာ္
၁၄။ "သံုးခ်က္ညီ" 'ေရးစပ္မ်ိဳဳး' ပါဘဲ
၁၅။ 'ေတးထပ္ရိုး' ေနွာင္းငဲ့မ{ကြာ}
၁၆။ ေကာင္းတဲ့ က{ဗ်ာ} ။
၁၇။ ေစာင္းတလွဲ႔ ေဟာင္းႏြဲ႔ {ရာ} ကို
၁၈။ ေပာင္းတဲ့{ကာ} စပ္ဦးေတာ့ <ေလး> ။ ။
- မနွင့္စံု(၁၂)ပါဒ တို႔တြင္ မပါဒ၌ ေရွ႕ေနာက္ ၃လံုးစီ ၂ခ်က္နွင့္ စံုပါဒေရွ႕၌ ၁ခ်က္ကို ၃ခ်က္စီ ထပ္ပါ ။
- ေနဘုန္းမိုရ္
