အန္းကို ကေနဒါႏိုင္ငံ၊ တိုရြန္တို ျမိဳ႕မွာေမြးတယ္။ ၁၉၅၀ ဇြန္လ ၂၁ ရက္ေန႔ဟာ သူမကိုေမြးတဲ့ေန႔ျဖစ္တယ္။ အထက္တန္းေက်ာင္းက လက္တင္စာျပဆရာေၾကာင့္ သူမဟာ လက္တင္ဘာသာကို စိတ္၀င္စားလာျပီး ဂႏၱ၀င္စာေပအေပၚမွာပါ ေလ့လာသင္ယူဖို႔ စိတ္အားထက္သန္လာခဲ့တယ္။ တိုရြန္တိုယူနီဗာစီတီ လက္ေအာက္ခံ စိန္႔မိုက္ကယ္ေကာလိပ္ (St. Michael’s college ) က ဘီေအဘြဲ႔ကိုရတယ္။ ၁၉၇၅ မွာေတာ့ အမ္ေအဘြဲ႔ကို ရျပီး ၁၉၈၁ မွာ Ph.D ကိုရခဲ့တယ္။ စေကာ့တလန္္က စိန္႔အင္ဒရွူးေကာလိပ္မွာေတာ့ ဂရိဘာသာကို တစ္ႏွစ္ေလာက္ ေလ့လာခဲ့တယ္။ ၁၉၈၇ မွာေတာ့ သူမရဲ႕ကဗ်ာရွည္ “ေရအမ်ိဳးအစားမ်ား” (Kinds of Water) နဲ႔ ကမၻာ႔ကဗ်ာေလာကထဲ ၀င္ေရာက္လာခဲ့ျပီးေနာက္ စာအုပ္မ်ားစြာထုတ္ေ၀ခဲ့တယ္။ ေ၀ဖန္သူေတြက ေတာ့ သူမရဲ႕ကဗ်ာေတြထဲမွာ ဆန္းျပားသစ္လြင္မႈ (Incentive) ျပင္လြယ္မႈ (visionary) ႏွင့္ အထက္တန္းက်မႈ (Highly unique) တို႔ကို တစ္ျပိဳင္နက္ေတြ႔ရတယ္လို႕ဆိုတယ္။ သူမရဲ႔ အကယ္ဒမစ္ သမိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေရာဘတ္ေဂဘတ္ဆိုသူက “အန္းဟာ အျခားေသာ တကၠသိုလ္ အဆင့္ကဗ်ာ ဆရာေတြနဲ႔ ကြဲျပားျပီး သူမ အေရးအသားမ်ားဟာ လြမ္းေဆြးစရာေတြရွိတဲ့ တူရိယာ တစ္ခုလို႔ပဲဆိုတယ္။ ျပီးေတာ့ သူမဟာ လင္နင္စာေပဆု (Lannan Literary Award) တို႔ ဂရစ္ဆင္ ကဗ်ာဆု (Griffin Poetry Prize) တို႕ ပြတ္ရွ္ကတ္ဆု (Pushcart Prize) တို႔ အပါအ၀င္ ဆုအေျမာက္အမ်ား ရရွိထားသူလည္းျဖစ္တယ္။ သူမဟာ ယခုမင္ခ်ီဂန္တကၠသိုလ္ (University of Michigan) မွာ ဂႏၱ၀င္ ႏွင့္ေခတ္ျပိဳင္စာေပ ပါေမာကၡ အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေနတယ္။ အန္းရဲ႕ကဗ်ာေတြဟာ ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ ခပ္ဆန္းဆန္းပါပဲ။ မွန္စကားေျပ (Glass Essay) ဆိုရင္ ေအဖိုးစာရြက္္နဲ႔ စာမ်က္ႏွာငါးဆယ္ေလာက္ရွိပါတယ္။ ၀တၳဳလတ္ တစ္ပုဒ္စာပါပဲ။ ကြ်န္ေတာ္ဟာ ဘယ္လိုမွမယုံႏိုင္ေလာက္ေအာင္ျဖစ္ခဲ့ရျပီး အဲဒီ့ “မွန္စကားေျပ” ကိုဖတ္ခဲ့ရတယ္။ အန္းဟာ သူ႔ကိုယ္သူ စကားေျပာတယ္။ သူ႔အေမကို စကားေျပာတယ္။ ေနာက္စာေရး ဆရာမ အင္မလီဘရြန္တီ ကို စကားေျပာကိုဘာသာျပန္ခ်င္ပါတယ္။ မွန္စကားေျပရဲ႕ စာမ်က္ႏွာမ်ာက အခုထိကြ်န္ေတာ့္ အိပ္ယာေအာက္မွာရွိေနတုန္းပါပဲ။ သူမရဲ႕ေရးဟန္ကိုသရုပ္ခြဲျပသူေတြက ေမာ္ဒန္နဲ႔ ဂႏၱ၀င္ အေရာလို႔ေရးပါတယ္။ ေရးဟန္ကေတာ့ ေမာ္ဒန္ပါ။ ဒါေပမယ့္ အေၾကာင္းအရာ၊ နာမည္နဲ႔ စကားလုံးေတြကေတာ့ လင္တင္ဘာသာထဲက အရာေတြ ျဖစ္တယ္။ ခင္ဗ်ားရဲ႕ကဗ်ာကို ဂရစ္ဖင္အဖြဲ႔ကေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ ဆုေပး ဆန္ကာတင္စာရင္း ထဲမွာပါ၀င္သြားခဲ့ရင္ေတာ့ ဆရာမဟာအန္းဟာ ကဗ်ာကို အေသးစိတ္ဖတ္ပါလိမ့္မယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူမဟာ ဂရစ္ဖင္ကဗ်ာဆု (Griffin Poetry Prize) ေရြးခ်ယ္တဲ့ ဒိုင္လူၾကီး အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေနလို႔ ပါပဲ။
စိုးရိမ္ျခင္းကင္းစြာက်န္ရွိကုန္ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္နွင့္အတူ (And Reason Remains Undaunted)
ျမင့္မားေသာ အသိဥာဏ္မ်ားအားရွာေဖြရန္ ငါဟာ ေလတိုက္တဲ႔ ရြ႔ံညြန္မ်ားတဲ့ ကုန္းျမင္႔ေတြဆီ လမ္းေလွ်ာက္ ထြက္ခဲ႔။ ျမိဳ႕ကေလးရဲ႕ေနာက္ဘက္မွာေတာ့ျဖင့္ သစ္ပင္မ်ား အေနွာက္အယွက္ကင္းစြာ သူတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ဥပေဒသမ်ားအတိုင္း တည္ရွိတယ္။ သစ္တစ္ပင္ဟာ မ်ားျပားလွတဲ႔ နည္းစဥ္မ်ားနွင့္ အစိမ္းေရာင္ေရြ႔လ်ားမႈကိုရွာေဖြေတြ႕ရွိနိုင္တယ္။ ေအာက္မွာ အေပၚမွာ၊ အနီးအနားမွာ၊ ျဖတ္လွ်က္ တည္ရွိရာ ေနရာမွာ၊ ေနာက္ဘက္စြန္းစြန္းမွာ၊ ပို၍ ျမင့္မားေသာ၊ ေအးရန္ျပဳလုပ္ျခင္း၊ သိပ္သည္းျခင္း၊ ပစ္ခတ္ခဲ႔၊ မ်က္ဝန္းမ်ားထဲက အလႊာ၊ အကယ္၍ အထက္ေအာက္ ေ႐ြ႕ေနေသာ ဆဲလဲတစ္ခုလို၊ တန္ဖိုးၾကီးအရာမ်ားစြန္႔ပစ္မႈ တစ္ခုလို၊ ေသးငယ္စြာ စုပ္ယူခဲ႔ေပါ့။ တစ္ၾကိမ္မွာ သစ္ရြက္တစ္ရြက္စီ၊ ပင္လယ္-ေဒါသၾကီးေသာ၊ အပင္ငယ္အမ်ားႏွင့္ မတူေသာ ၊ ၾကိဳးကဲ႔သို႔ အလ်ားလိုက္ တြဲလိုက္က်လိုက္၊ မရိတ္ျဖတ္ထားေသာ၊ ေရအိုင္ငယ္မ်ား၏ အသားလႊာကို ထုတ္ယူ၊ တစ္ေယာက္တစ္ေပါက္ ဆူညံသံကဲ႔သို႔ ရွင္းလင္းေသာ၊ ေမွ်ာ္စင္တစ္ခု ကဲ့သို႔၊ နွလံုးသားတစ္ေလွ်ာက္ ပံ်႕ႀကဲခဲ့ၾက၊ မုန္တိုင္းဆန္တဲ႔ခံစားမႈက အစိမ္းေရာင္၊ အလင္းမဲ့ေသာ ထိတ္လန္႔မႈ ပန္ဆင္စြာ၊ ကိုယ္ပိုင္ျမင့္မားျခင္း၏ လ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္မ်ားကို သယ္ပိုးရင္း၊ ထုိေတာင္းဆိုမႈ တစ္ခုထက္ပိုေသာ ခဏတာ၊ မယ္လတန္ ထက္ ဂုဏ္သေရရွိစြာ သို႔မဟုတ္ သူ႔ဘုရင္၏ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကိုေတာင္မွ၊သူ႔အေမွာင္ဘက္အပိုင္းမ်ားထဲက စံျပ၊ စာလံုးတစ္လံုးက ''မုန္တိုင္း” ဆုိတဲ႔ အဓိပၸါယ္ကိုဖန္ဆင္းေပးတယ္။ (အခ်စ္၏) ဒါမွမဟုတ္ ”မ်ဥ္းမ်ားလြန္႔လူးျခင္း” (ဗိသုကာပညာႏွင့္ဆိုင္ေသာ)၊ ပယ္ခ်ခဲ႕ေသာ၊ သန္႔စင္ေသာ၊ သစ္ပင္ေပၚက ႏွာေခါင္းေပါက္မ်ား အမွတ္အသားႏွင့္ အတူ၊ ကြ်န္တစ္ေယာက္မဟုတ္၊ လွ်င္ျမန္မႈဟုတ္။ လွ်င္ျမန္မႈ။
- အန္းကာဆန္ (Anne Carson)
- ေဇာ္ေဇာ္ထြန္း
