တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ
တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ ေကာင္းကင္ျပာျပာကို ဝတ္လစ္စလစ္ ျမင္ေတြ႕ႏိုင္သည္မွအပ တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ မိုးမ်ား႐ြာေလမလားဟူေသာ အေတြးကို အလြယ္တကူ မေတြးႏိုင္ေတာ့ တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ ေကာင္းကင္ေပၚတြင္ အမည္မသိ ေလယဥ္ပ်ံတစ္စီးဆီမွ မီးခိုးတန္းတစ္ခုတေလကို ေတြ႕ႏိုင္ေပမယ့္ တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ သင္ထီးတစ္ေခ်ာင္း အပိုယူသြားရန္ မလိုသလို တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ မ်ားေသာအားျဖင့္ သာသာယာယာ ႐ွိႏိုင္ေသာ္လည္း တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ ေကာင္းကင္တြင္ တိမ္ကင္းစင္လ်က္႐ွိ၍ တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ ဦးဘညြန္႕၏ခ်စ္ဒုကၡကို ေမ့ႏိုင္သလို တိမ္ေတြမ႐ွိေသာ္လည္း ဆီးရီးယားတြင္ ဓါတုလက္နက္မ်ား ႐ွိမည္ဟု တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ မိုးမ႐ြာရန္မွတပါး အျခားဘာမွ် မေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ျခင္း တိမ္ကင္းစင္ေသာေန႕ ဟူသည္ကား ကၽြန္ေတာ့္ဘဝတြင္ မေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ေသာ အရာျဖစ္သည္။
ကိုးလ္ဆြမ္ဆန္ကေတာ့ ကြဲျပားျခားနားၿပီး အေရးပါမႈနဲ႕ ဘာသာေဗဒရဲ႕ အံ့ဖြယ္သူရဲျဖစ္မႈေတြကို ဘယ္ေနရာကေန သူမက ေဖာ္ျပသလဲဆိုရင္ သူမရဲ႕ကဗ်ာေတြကို သူမ တည္ေဆာက္တဲ့အခါမွာ သီးျခားဆန္တဲ့ နားလည္မႈ ေလာဂ်စ္ေတြနဲ႕ တည္ေဆာက္တဲ့အရာက ေဖာ္ျပတယ္။ ဒီအတြက္ သူမကို အေျဖထုတ္ရမယ္ဆိုရင္ ရမယ့္ရလာဒ္ကေတာ့ “ပုစၦာအသစ္” (New math) ဒါမွမဟုတ္ အလင္းရဲ႕ ကဲကုလတစ္ခု (a calculus of light)၊ မ်က္ဝန္းအၾကည့္မေရာက္ခင္ အရာဝတၳဳေတြေပၚကို အလင္းေရာင္သစ္တစ္ခု ျဖတ္ခနဲ ေၾကြက်သြားတဲ့ပံုစံမ်ိဳးနဲ႕ပဲ သူမရဲ႕ဝါက်ေတြကို ေဖာ္ျပရမယ္လို႕ အယ္(လ္)ကဗ်ာဆရာႀကီး မိုက္ကယ္လ္ပါးမား (Michael Palmer) က ကိုးလ္နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ဆိုတယ္။
သူမက ဆန္ဖရန္စစၥကိုျပည္နယ္တကၠသိုလ္ကေန ဘီေအ ရတယ္။ ေနာက္ အမ္ေအ ရျပန္တယ္။ ေနာက္ ဆန္တခ႐ုခ္(ဇ) (Santa Cruz)၊ ကယ္လီဖိုးနီးယားတကၠသိုလ္ကေန ပီအိပ္ခ်္ဒီ (Ph.D) ရျပန္တယ္။
သူမရဲ႕ စာအုပ္ေတြကေတာ့ -
- အို (Oh) (2000)၊
- ႀကိဳးစား (Try)၊
- မြန္းတည့္ (Noon) 1997
- ပန္းၿခံ (1991)၊
- ပုစၦာသစ္ (New Math) (1988)၊
- ကၽြန္မတို႕ အန္ဒရီလီဒိုထရီရဲ႕ ဥယ်ာဥ္အေၾကာင္းကဗ်ာမ်ား (ကယ္လီဖိုးနီးယား တကၠသိုလ္ပံုႏွိပ္မူ) (2008)၊
- မွန္သက္တမ္း (The Glass Age) (2007)၊
- လက္ေပါင္းတစ္ရာရဲ႕စာအုပ္ (The Book of Hundred Hands) (2005)၊
- အဲဒီလိုနာရီပိုမ်ိဳး (Such Rich Hours) (2001)
For instance, a prose poem should be between three lines and three pages, and all its lines should stretch from the left to the right margin.
by Cole Swensen
အခုေလာေလာဆယ္အားျဖင့္ စကားေျပတစ္ပုဒ္ဟာ စာ ၃ ေၾကာင္းကေန ၃ မ်က္ႏွာအထိ ရွိသင့္တယ္ျပီးေတာ့ စာေၾကာင္းအားလုံးဟာ ဘယ္ကေန ညာေဘးမ်ဥ္းထိ ေရးေလ့ရွိတယ္ ။ (ကိုးလ္ ဆြီဆန္)
မွန္ထဲမွာ စြဲထင္မွတ္ခဲ့တဲ့ ဒီလက္ (The Hand Etched in Glass)
ဒီဟာ လာေနခဲ့တယ္ဆိုတာ ကၽြန္မတို႕ သိတယ္။ သူတို႕ ပ်ံသန္းေနလိမ့္မယ္လို႕ ကၽြန္မတို႕ ေတြးခဲ့မိေပါ့။ ဒါေပမယ့္ မဟုတ္ေသးဘူး၊ အဲဒီအရာက ထီးထီးလင္းက်င္းေနတာ။ ဒါက မနက္ခင္း ၿပီးေတာ့ အလင္းေတ အတြင္းကို စီးက်ေနေပါ့။ အျမင္ကို ဖံုးထားတယ္၊ ႐ွင္ထင္တာက အဲဒီလိုၿပီးေတာ့ ႐ွင္လက္ေတြ မ်က္လံုးေတြေပၚကို ပိတ္လိုက္။ ေနာက္ၿပီး ေနခဲ့တယ္။ကၽြန္မတို႕က ျပတင္းေပါက္အစိတ္အပိုင္းအားလံုး။အဲဒီမွာတစ္ေယာက္ေလာက္က ျပတင္းေပါက္ကို ျဖတ္ၿပီးဝင္လာေပမယ့္ ႐ွင္သူ႕ကိုသတိမထားမိဘူးေလ။႐ွင္သတိျပဳမိတာက ျပတင္းေပါက္တစ္ခုပါ။
- ကိုး(လ္)ဆြမ္ဆန္
တေစၦတစ္ေကာင္ ( A Ghost)
သက္႐ွိနဲ႕ေနရာ ျခားထားတဲ့မ်ဥ္းတစ္ေၾကာင္းဟာပ်က္စီးၿပီး ေနရာဟာအသက္႐ွင္ခ်ိန္ရဲ႕ ေနရာျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ေနာက္တေစၦတစ္ေကာင္မွာက အၿမဲတမ္းမုန္တိုင္းတစ္ခုရဲ႕ ဗိသုကာဆိုင္ရာအျပင္အဆင္႐ွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပဲဒီအိမ္တစ္လံုးက ႏွင္းအျဖစ္ကို ေျပာင္းလဲတယ္။ ဒီဗိသုကာပညာ႐ွင္ဟာ ဒီအခန္း အသံတိတ္သြားတဲ့အထိတိုင္ ေနာက္မွာေတာ့ အခန္းကို ဆုတ္ၿဖဲခဲ့ရဲ႕ တေစၱတစ္ေကာင္ဆိုတာမ်ိဳးက ဆိပ္ကမ္းနားဆီက ေခ်ာက္ကမ္းပါးမဲ့ ႐ြက္လႊင့္ျခင္းမ်ားရဲ႕ အစြန္းေပၚကသက္တမ္းမ်ားအလယ္လူစိမ္းကိုအထဲေပးဝင္ဖို႕႐ွင့္ကိုေအာ္ၿပီး ေစခိုင္းတဲ့ေလွဒါမွမဟုတ္အိမ္ျမဴေတြထဲကိုတိုးဝင္ခ်ိန္ေလးမွာေတာင္းဆိုတဲ့ အရာမ်ိဳးတစ္ခုပါပဲ။
- ကိုး(လ္)ဆြမ္ဆန္
ကိုးလ္ဆြမ္ဆန္ရဲ႕ လက္ရာေတြကို အေမရိကန္ကဗ်ာအသိုင္းအဝိုင္းက ပို႕စ္ေမာ္ဒန္လက္ရာလို႕ သတ္မွတ္သလို ပို႕စ္အယ္လ္ပီ (PLP) လို႕လဲ သတ္မွတ္ပါတယ္။ မူလ အယ္လ္ကဗ်ာဆရာအုပ္စုနဲ႕ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ဆံမႈေတြ ႐ွိခဲ့တယ္။ ခ်ဳပ္ၿပီး ေျပာရရင္ေတာ့ အေရာ ဟိုက္ဘရစ္ (Hybrid in Nature) လို႕ အမ်ားက သတ္မွတ္ၿပီး စာဆန္ဆန္ေျပာရရင္ Lyric-Language Poetry လို႕ ေခၚၾကတယ္။ အေမရိကန္တလႊားနဲ႕ ျပင္သစ္မွာပါ ကဗ်ာနဲ႕ အျမင္ပန္းခ်ီကဗ်ာေတြ ဆက္တိုက္ေရး/ဆြဲ ေနပါတယ္။
တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ လူမ်ိဳးမေ႐ြးဘာသာမေ႐ြးစားသံုးႏိုင္ပါရက္နဲ႕ တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ အသက္မုန္႕ေပးသနားေတာ္မူၿပီးလွ်င္ တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ ကိုယ့္အရပ္နဲ႕ကိုယ့္ဇာတ္ပါပဲဆိုၿပီး တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ အေ႐ွ႕အရပ္ကို မ်က္ႏွာမူ၍ တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ လက္ႏွစ္ဖက္ကို ဆန္႕တန္း တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ လကၤ်ာဖက္သည္ေတာင္တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ လက္ဝဲဖက္သည္ ေျမာက္တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ ေဆာ္လမုန္သီခ်င္းကိုဆိုၾက တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ ေဝးသြားလိုက္ နီးလာလိုက္ တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ ခ်စ္ျခင္းတရားနဲ႕ျပည္ေထာင္စု တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ အလြမ္းအဘိဓါန္ကိုယူခဲ့ပါ တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ ငါ့အသဲကို ျမန္ျမန္ခြဲပါ... တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါအျပာဆံုးအေရာင္မ်ားလည္း......တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ............တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ................တိမ္ေတြမ႐ွိတဲ့အခါ....။
- ေဇာ္ေဇာ္ထြန္း
