ဤစာမ်က္ႏွာရိွ ကဗ်ာေရးရာစာတမ္းမ်ားသည္ မူရင္းေရးသားသူဆရာသမားမ်ားထံမွ ျပန္လည္မွ်ေဝျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤစာမ်က္ႏွာရိွ ကဗ်ာေရးရာစာတမ္းမ်ားကို စီးပြားေရးအတြက္ တစ္စံုတစ္ရာအသံုးခ်ျခင္းမျပဳပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္ - မင္းခသူ

ကြန္ဆက္က်ဴရယ္ - Conceptual (8)

ဆရာႀကီး ကက္နက္ဂိုးလ္စမစ္ ရဲ႕လက္ရာကို ႀကည့္ႀကရေအာင္ ။

Two Poems from  "  The Day " - By Kenneth Goldsmith


                 1။     D8 ၊  the new york times  tuesday , september 11 , 2001
                        Metropolitan  Forecast
                        ...............................
                        today less humid , sunshine
                        High 79. Noticeably less humid air will filter into the metropolitan reggion. Brisk winds from the   northwest. High pressure building east from the Great Lakes  will promote mainly sunny skies.Daytime readings will peak in the lower 80 `s. tonight Clear , lighter winds Low 62. Skies will be clear overnight as high pressure crests near the Middle Atlantic Coast Humidity will remain low , and temperatures will fall to around 60 degrees in many spots.tomorrow  Mainly sunnyHigh 76. Sunshine and just a few clouds will fill the sky. Breezes will turn and blow from the south ahead of a cold front approaching from Canada.

                         ေန ့တစ္ေန ့မွ ကဗ်ာနွစ္ပုဒ္


                        ဒီရွစ္ ၊ နယူးေယာ့ခ္တိုင္းမ္ ၊ အဂၤါေန ့ ၊ စက္တင္ဘာ (၁၁) ၊ ၂၀၀၁
                        မက္ထရိုပိုလီတန္ ရာသီဥတု ခန္ ့မွန္းခ်က္
                        ....................................................
                        ယေန႔တြင္ ပူေႏြးအိုက္စပ္မႈ နည္းပါးျပီး ေနသာပါမည္။ ၇၉ ထိ ျမင့္တက္မည္။ ပူအိုက္စြတ္ဆိုေသာ ေလထုမွာ သတိျပဳဖြယ္ ေလ်ာ့နည္းသြားသည္ကို  မက္ထရိုပိုလီတန္ေဒသတြင္ ေတြ ့ရသည္။ အေနာက္ေျမာက္အရပ္မွ ေလျပင္းတိုက္ခတ္မည္။ ` Great Lakes ` အရပ္ဆီမွ ဖိအားျမင့္အေဆာက္အဦး အေရွ  ့ဘက္ထိ အထူးသျဖင့္ ေနသာေသာ ေကာင္းကင္မ်ား  ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မည္။ ယေန ့ညတြင္ သာယာႀကည္လင္ျပီး၊ ေလေျပေလညင္း တိုက္ခတ္မည္။ ၆၂ ထက္ေလ်ာ့နည္းမည္ ။ အတၱလႏၱိတ္ ကမ္းရိုးတန္း အလယ္ပိုင္းအနီးထိ ဖိအားျမင့္ ရပ္၀န္းျမင့္၍ ေကာင္းကင္သည္ ႀကည္လင္၍ သာယာမည္။ ပူအိုက္စြတ္ဆိုမႈမွာ ေလ်ာ့နည္းေနမည္သာျဖစ္ျပီး  အပူခ်ိန္သည္ ၆၀ ဒီဂရီအထိ က်ဆင္းသြားမည္။ မနက္ျဖန္တြင္ မ်ားေသာအားျဖင့္  ေနသာမည္။ ၇၆ ျမင့္တက္ျခင္း။ ေနသာ၍ တိမ္အနည္းငယ္ ျဖစ္ထြန္းပါမည္ ။ ေလေျပေလညွင္းမ်ား ကေနဒါနိုင္ငံအေရွ  ့ဖ်ား အေအးပိုင္းဆီမွ ေတာင္ဘက္သို ့ တိုက္ခတ္မည္ ။


ဒါကေတာ့ ကက္နက္ရဲ  ့နာမည္ႀကီး " ေန ့တစ္ေန ့" ထဲက ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ပါ။ စက္တင္ဘာ (၁၁) ရက္ေန ့ ၂၀၀၁ က နယူးေယာ့ခ္တိုင္းမ္ သတင္းစာရဲ  ့ မက္ထရိုပိုလီတန္ရာသီဥတုခန္ ့မွန္းခ်က္ကိုေပၚတင္ပဲ ျပန္ကူးထားပါတယ္ ။

                                                              Islam

                         e2  the new york times , tuesday , september  11 , 2001
                         arts  abroad
                         Continued From First Arts Page
                         On Islam , Mr. Houellebecq went still further , deriding his estranged mother for converting to Islam and proclaimiing that , while all monotheistic religions were " cretinous"  " the most stupid religion is
 Islam. " And he added : " When you read the Koran , you give up . At least the Bible is sexual tourism.
 and inflammatory  remarks about palestinians." very beautiful because  jews have an extraordinary  literary talent  " And later , nothing that"  Islam is a dangerous religion " , he said it was condemned to disappear , not only because God does not exist but also because it was being undermined by capitalism .


                                                             အစၥလမ္


             အီး( နွစ္ ) နယူးေယာ့ခ္တိုင္းမ္ ၊ အဂၤါေန ့ ၊ စက္တင္ဘာ (၁၁) ၊ ၂၀၀၁ ခုနွစ္
             ျပည္ပအနုပညာမ်ား
             ပထမ အနုပညာ စာမ်က္နွာ မွအဆက္
             ................................................

                           အစၥလမ္နွင့္ ပတ္သက္၍ မစၥတာ ေဟာ(လ္)လိေဘာက္က ပို၍သြားခဲ့ ၊ သူနဲ ့ ခပ္စိမ္းစိမ္းျဖစ္ေနတဲ့ အစၥလမ္ဘာသာကို ကူးေျပာင္းသြားသူ ၊ သူ ့အေမကို ေလွာင္ေျပာင္ေနတုန္း ၊ ေနာက္ျပီး အားလံုးေသာ ဘုရားတစ္ဆူကိုးကြယ္ေသာ၀ါဒေတြဟာ ငတံုး ငရူးေတြ ။ အသံုးမက်ဆံုးဘာသာကေတာ့ အစၥလမ္ပါ။ ၿပီးေတာ့သူက ေျပာေသးတယ္။ "ကိုရမ္" က်မ္းကို မင္းဖတ္ရင္ေတာ့ လက္ေျမွာက္ရလိမ့္မယ္။အနည္းဆံုး သမၼာက်မ္းက လိင္ဆိုင္ရာခရီးသြားလာ လည္ပတ္ျခင္းပါပဲ။ ေနာက္ျပီး ေဒါသထြက္ေစဖို ့ လံႈ ့ေဆာ္တဲ့ ပါလက္စတိုင္းလူမ်ိဳးမ်ားနဲ ့ပတ္သက္တဲ့ မွတ္ခ်က္မ်ားသိပ္ကို လွပပါတယ္။ ဘာေႀကာင့္လဲဆိုေတာ့  ဂ်ဴးေတြမွာ သိပ္ကိုထူးျခားတဲ့ စာေပဆိုင္ရာဗီဇရွိတယ္။ ေနာက္ျပီး မွတ္ထားတာက " အစၥလမ္က အႏၱရာယ္ရွိတဲ့  ကိုးကြယ္မႈတစ္ခု" လို ့ သူေျပာခဲ့တာက ဒါက ေပ်ာက္ကြယ္သြားဖို ့ ရံႈ႕ခ်ခံရတာက  ဘုရားသခင္မတည္ရွိဘူးဆိုတဲ့ အေႀကာင္းတရားေႀကာင့္သာမဟုတ္ဘူး ။ capitalism  (ကာပတလစ္ဇင္) ( ရုပ္ဖြံ ့ျဖိဳးမႈ၀ါဒီ ) သမားေတြရဲ  ့ ထိန္းခ်ဳပ္မႈစက္ကြင္းေအာက္မွာ  မရွိလို႔ျဖစ္တယ္ ။

                          ဒါကေတာ့ ဂိုးလ္စမစ္ ရဲ  ့ အစၥလမ္ ဆိုတဲ့ စာတစ္ပုဒ္ပါ။ ဒီစာပုဒ္က သတင္းစာထဲကလို ့ဆိုေပမယ့္  ဘာသာေရးကို တိုက္ခိုက္ထားတဲ့အတြက္ဖတ္ရတာကေတာ့ သိပ္မေကာင္းပါဘူး။ သူေပးခ်င္တဲ့ မက္ေဆ့ခ်္ရွိပါတယ္။ " 9/11 " နဲ ့ပတ္သက္ျပီး တစ္ခုခုပါ။ အဓိက ကေတာ့ စာသား (text) ကိုႀကည့္ပါ။  ဖတ္စရာကလြဲျပီး  အိုင္ဒီယာကို ကပ္ညိႈ႕စရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ ဒါကို အပိတ္ (close - text)  လို ့ ေခၚပါတယ္ ။ အခုေခတ္ေပၚ ကြန္ဆက္ခ်ဴရယ္အေရးအသားရဲ႕ထူးျခားခ်က္ကေတာ့  ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ ့မဟုတ္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ိဳးနဲ ့ အႀကိဳ (သို႔) အလြန္စာသားပါ၀င္မႈမ်ားကို ထည့္သြင္းျခင္းပါပဲတဲ့။  including  unintended pre or post - textual association လို ့ေရးတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ဆရာႀကီး  ေဟာ့(ခ္)ခိုင္းမား ( Horkheimer ) နဲ ့ ေအဒိုးနိုး ( Adorno ) အေတြးအေခၚကိုလည္း ေရာဘတ္နဲ ့ ဗနက္ဆာ တို ့က သူတို ့ရဲ  ့မွတ္စုထဲမွာ သြင္းထားပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ရိုးရာဓေလ့လို ့စာလံုးရဲ႕အဓိပၸါယ္ထက္ ပိုမိုနက္ရိႈင္းတဲ့ " culture "  နဲ ့ပတ္သက္ေနတာပါပဲ ။

ဘာသာေဗဒသမားေတြ  သိပ္ေႀကာက္ေလ့ရွိတဲ့ စကားလံုးႀကီးသံုးလံုးထဲမွာ " culture " ဟာ တစ္လံုးအေနနဲ ့ တည္ရွိေနပါတယ္။ ဆရာႀကီးေဟာ့ခ္ခိုင္းမားနဲ ့ ေအဒိုးနိုးတို႔ရဲ႕အလိုအရေတာ့  Culture ဆိုတာဟာ ၀ိေရာဓိ အရည္အေသြးရွိ အသံုးအေဆာင္တစ္ခုျဖစ္တယ္။ မျပီးေသးဘူး ။ ဆရာႀကီးေတြက ထပ္ေျပာတယ္ ။ " culture "  ကပဲ ေျပာင္းလဲမႈမရွိတဲ့ ေျပာင္းလဲျခင္း၏ ဥပေဒသအတြက္ လံုးလံုးလ်ားလ်ားဘာသာရပ္  (၀ါ) ေခါင္းစဥ္တစ္ခု ျဖစ္တယ္။ အသံုးျပဳဖို ့အတြက္ အႀကာႀကီးသံုးလို ့မရတဲ့ပစၥည္း ျဖစ္ျပီး  အေႀကာင္းအက်ိဳးမရွိပဲ  သံုးစြဲကုန္ဆံုးလိုက္ရတယ္။ ပိုျပီးစဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာတယ္။ ဒီရိုးရာဓေလ့ ထံုးတမ္းအစဥ္အလာ ( culture )  ကာလ္ခ်ာ ဆိုတာဟာ ခပ္ေပါ့ေပါ့စကားလံုးမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ အဂၤလိပ္လိုက  ဒီလိုေရးပါတယ္ ။ အေပၚက ျမန္မာလို ေရးေပးထားတာကိုပဲ ၊ အဂၤလိပ္လို သူတို ့အေျပာကေတာ့ -

"  Culture  is a paradoxical commodity . So completely is it subject  to the law of exchange  that is no longer exchanged; it isso blondly consumed in use that it  can  no  longer  be used ." လို ့ သူတို ့ရဲ  ့ထင္ရွားလွတဲ့  " The Culture  Industry : Enlightenment as  Mass  Deception. " မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္ ။

ဒီေတာ့ အစဥ္အလာရိုးရာ " culture " ဆိုတာႀကီးကို ေရွာင္လို ့မရဘူး  ဆိုတဲ့အဆိုကို ေရာဘတ္နဲ ့ ဗနက္ဆာက တည္လိုက္တယ္။ ေနာက္ေတာ့ဆရာႀကီး ဘဂ်မန္ ( Benjama ) ရဲ  ့အဆိုနဲ ့သြား "ကပ္"တယ္ ။ အဲဒီအဆိုကေတာ့ ေအာ္လီဂို ( Allegorical  writing ) လို ့ေျပာရမယ့္ ကြန္းဆက္အေရးအသားကို တဖန္ပံုေဖာ္ ( Recast )  လုပ္ရာမွာ မာ့ခ္၀ါဒ မွန္ဘီလူးကို ျဖတ္သြားတယ္လို ့ ဆိုပါတယ္။ ဘယ္လိုမွန္ဘီလူးမ်ိဳးလည္းဆိုေတာ့ ရိုးရာဓေလ့အထဲမွာ အရာ၀တၳဳေတြဟာ သူတို ့ရဲ  ့အရည္အေသြးျဖစ္တည္မႈေႀကာင့္ပဲ  သူတို ့ရဲ႕တန္ဖိုး ေလ်ာ့ႀကသြားျပီး ျဖစ္တယ္။ ( ရိုးရာနဲ ့တန္ဖိုးေလ်ာ့တာနဲ ့ကို  လာခ်ိတ္ပါတယ္ ) ။ သူေျပာတဲ့ အရာ၀တၳဳ ( object ) ကို ေရာဘတ္နဲ ့ ဗနက္ဆာက စာသား ( text ) (၀ါ) အနုပညာပစၥည္း ( Art Object ) ျဖစ္တယ္လို ့ ဆိုပါတယ္။ ဒီေတာ့ စာသားဟာ တန္ဖိုးက်သြားျပီး  ဒီ ေအာ္လီဂိုရီကယ္ကြန္ဆက္ အေရးအသား (Allegorical writing ) ဟာ ဘာကိုသြားျပီး မီးေမာင္းထိုးသလဲဆိုေတာ့  တန္ဖိုးက်သြားတဲ့ ျဖစ္စဥ္  ( the process of devaluation )  အသားေပးေဖာ္ျပတာပါ ။

လွပေကာင္းညြန္ ့ေနတဲ့စာသားကို  ေလ်ာ့သြားေအာင္ ၊ (၀ါ)  ဖတ္ရခက္ေအာင္ ၊ (ဒါမွမဟုတ္) အရူးခ်ီးပန္း ေရးခ်င္တာေတြ ေလွ်ာက္ေရး / ဖ်က္ဆီး (၀ါ) စတန္႔ထြင္ေနတာမ်ိဳးမဟုတ္။ အနုပညာလွပမႈကို  ဆန္ ့က်င္တဲ့ (Anti - Art) လည္းမဟုတ္။ တန္ဖိုးေလ်ာ့သြားတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို တင္ျပခ်င္တာသာျဖစ္တယ္။ ဒါကို ကြန္ဆက္ကဗ်ာဖတ္သူေတြကို  ရွင္းျပထားရမယ္။ ဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားတို ့က အနုပညာေျမာက္တဲ့အေရးအသား အလွအပေတြကို အရြဲ  ့တိုက္ (Anti) လုပ္ေနပါသလားလို ့ ေမးတဲ့သူေတြအတြက္ ေျဖရမွာက " Devaluate " ဆိုတာပဲ ။

Note :  these are  strategies of failure.
မွတ္ခ်က္။ ဒါေတြက ပ်က္ဆီးျခင္း ( ၀ါ)  failure  ျဖစ္ျခင္းရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ ( strategies ) ေတြ ျဖစ္တယ္ ။
Note : failure in this sense  acts  as an assassination of  mastery .
မွတ္ခ်က္။  ဒီအာရံုအျပဳအမူအတြင္းရွိ  ပ်က္ဆီးျခင္းဟာ ခန္ ့ထည္ျခင္းကို ေခ်ာင္းေျမာင္းလုပ္ႀကံတာ ျဖစ္တယ္ ။


အထက္ပါ ဖြင့္ဆိုရွင္းျပျခင္းမ်ားဟာ  ေရာဘတ္နဲ ့ဗနက္ဆာ တို ့ရဲ  ့ ကြန္ဆက္ခ်ဴရယ္လစ္ဇင္အေပၚ မွတ္စု ( Notes on conceptualisms ) မ်ားထဲက  ေကာက္နႈတ္ခ်က္အခ်ိဳ႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွတ္စုဟာ  အနည္းငယ္  ပညာရပ္ဆန္ေနတာကေတာ့ အမွန္ပါ။ နားလည္ဖို ့အားထုတ္ရမယ္ဆိုတာကလည္း  အမွန္ပါပဲ။  ဒီထက္ပိုျပီး  ရွင္းလင္းေအာင္ မေရးနိုင္ခဲ့တာကလည္း  ကြ်န္ေတာ့္ရဲ  ့ ညံ့ဖ်င္းမႈပါပဲလို ့ဆိုပါရေစ ။ကြ်န္ေတာ္တို ့ ဘာသာျပန္သူေတြရဲ  ့ အလုပ္က မဟာတန္းကစာေတြကို မူလတန္း  အလယ္တန္းကေလး  နားလည္ေလာက္တဲ့ တင္ျပပံုေတြနဲ ့ခ်ဥ္းကပ္ေပးဖို ့ပါပဲ။ ဖတ္သူကြဲကြဲျပားျပား  နားလည္သြားတာဟာ ကြ်န္ေတာ့္ရဲ  ့ ေအာင္ျမင္မႈပါပဲ။  ဖတ္သူက ကြ်န္ေတာ့္ရဲ  ့အေရးအသားကို အေျခခံျပီး  ခ်ဲ ့ထြင္စဥ္းစားေနျပီ  ဆိုရင္ေတာ့  အဲဒါ ကြ်န္ေတာ့္ရဲ  ့ မဟာေအာင္ျမင္မႈပါ။ ဒါက ဘာသာျပန္မႈထက္ပိုတဲ့  ကြ်န္ေတာ့္ခံယူခ်က္ပါပဲ ။

- ေဇာ္ေဇာ္ထြန္း