"Mm-hmm" by Gary Sullivan
Yeah,mm-hmm, it's true
bigbirds make
bigtoo! I got fire inside
my"huppa"-chimp ( TM )
gonnabe agreessive, greasy aw yeah god
wannaDOOT! DOOT!
Pffffffffffffffffffffffffff!hey!
ooohyeah baby gonna shake & bake then take
AW W W W W L your monee, honee (tee hee)
uggahduggah buggah biggah buggah muggah
hey!hey! you stoopid Mick! get
offthe paddy field and git
mesome chocolate Quik
puta Q-tip in it and stir it up sick
pocka-mocka-chocka-locka-DINGDONG
fuck!shit! piss! oh it's so sad that
syndromewhat's it called tourette's
makeme HAI-EE! shout out loud
CuzI love thee.Thank you God, for listening!
ဒါဟာ ဖလက္(ဖ)ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ပါ။ ဗန္းစကားနဲ႕တယ္လီဖုန္း မက္ေဆ့ခ်္ေတြမွာ သံုးတတ္တဲ့ စာလံုးမ်ိဳးေတြကို အသံုးျပဳထားပါတယ္။"မန္းနီး နဲ႕ ဟန္နီ" ကို "monee, honee" လို႕ ေရးျပန္ပါတယ္။ အျပင္အရပ္ေျပာဗန္းစကားဟာ ပိုၿပီး အဓိပၸါယ္႐ွိလာတယ္။ စကားဆက္ေတြနဲ႕ အသံထြက္အတိုင္း ေရးခ်ပစ္တဲ့ သတ္ပံုစာလံုးေတြကိုမက္ေဆ့ခ်္ ပို႕သူေတြက ခြင့္လႊတ္နားလည္ေပးခဲ့တယ္။ hey! hey! you stoopid Mick! ဆိုတာ"ေဟ့..ငေပါေကာင္" လို႕ေျပာလိုက္တဲ့ စကားဆက္လို ကဗ်ာစာသားထဲ ပါဝင္ျပန္တယ္။ "Cuz I love thee" ဟာ ေန႕တဓူဝ တယ္လီဖုန္းဆီက ပို႕တဲ့ စာေၾကာင္းျဖစ္သလို "oooh yeah baby gonna shake and bake then take" ဆိုတဲ့ အေပါစား အရပ္သံုးကာရံေတြကိုလဲ ေရးျပန္တယ္။ မေက်မခ်မ္းေရ႐ြတ္သံကေတာ့ သူတို႕လူမ်ိဳးေတြ ေဒါသျဖစ္ရင္တြဲတဲ့ "FSP" တြဲလံုးေတြလည္း ပါတယ္။ ဒီကဗ်ာမွာ ေတာရက္တီ (tourette) ေရာဂါနာမည္ကိုထည့္ေရးထားၿပီး အေၾကာဆြဲၿပီး ထေအာ္တတ္တဲ့ လကၡဏာတစ္ရပ္႐ွိေၾကာင္း ေျပာထားတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့သူေျပာတာေတြကို ဂ႐ုတစိုက္ နားေထာင္ေပးတဲ့ ဘုရားသခင္ကို ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာထားပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေသာ စာလံုးေတြဟာ အနည္းငယ္ ႐ိုင္းတယ္လို႕ ထင္ရေပမယ့္ တမင္တကာ ရည္႐ြယ္ခ်က္႐ွိ႐ွိစကားလံုးၾကမ္းေတြ သံုးထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေန႕စဥ္သံုး ျမည္တြန္ေတာက္တီးတဲ့ စကားေတြပဲ။ ဒီေနရာမွာ အက္(ဖ)စကားလံုးေတြက သာမန္စကားဆက္ေတြလို႕ပဲ မွတ္ရမယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဆီကေနာက္ပိုင္းေရးၾကတဲ့ ကဗ်ာတခ်ိဳ႕ဟာ ရည္႐ြယ္ခ်က္႐ွိ႐ွိ ညစ္ညမ္းတဲ့ အသံုးေတြ သံုးထားတာေတြ႕ရတယ္။ ကဗ်ာဖတ္သူဟာ ရည္႐ြယ္တဲ့အသံုး ဟုတ္မဟုတ္ကို ဖတ္လိုက္ရင္ ခံစားလို႕ရတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ဂယ္ရီဆူလဗန္ရဲ႕ ကဗ်ာဟာ ဖက္(ဖ)ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ကဗ်ာလို႕ ဆိုၾကတာပဲ။ ဂူဂဲလ္အသံုးျပဳမႈဟာမတရား မ်ားျပားလာတယ္။ ဒါကို အေၾကာင္းျပၿပီး ဖလက္(ဖ)ကဗ်ာရဲ႕ နည္းစနစ္ပိုင္းကို တည္ေဆာက္ဖို႕ဖလက္ဖစ္ေတြက ႀကိဳးစား ႐ွာတယ္။
ဖလက္(ဖ)ကဗ်ာကို ဘယ္လိုေရးမလဲဆိုတာကို ဆိုဒ္တစ္ခုက အခ်က္ေလးခ်က္တင္ျပထားတယ္။
(၁) The use of a the sauras (အဓိပၸါယ္ဆင္ စကားစုထားတဲ့ အဘိဓါန္အသံုးျပဳမႈ)
(၂) Eaves dropping and quoting (သူတပါးစကားကိုခိုးနားေထာင္၍ (ဝါ) ခြင့္ျပဳခ်က္မယူဘဲ သံုးသည္။ စကားပံု အဆိုအမိန္႕မ်ား ေရာသံုးသည္။)
ဒီေနရာမွာ Eaves ဆိုတာ တံခါးနားက ေခါင္မိုးတံစက္ၿမိတ္ကိုေခၚတယ္။ ဒါေပမယ့္ Eave dropping ဆိုတာကေတာ့ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေျပာစကားကို တံခါးနားက ေခ်ာင္းနားေထာင္တယ္လို႕ဆိုလိုတယ္။ ဖလက္(ဖ)ကဗ်ာေတြထဲမွာေတာ့ အြန္လိုင္းက အတင္းအဖ်င္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ အတြင္းေရးေတြပါလာပါတယ္။ quoting ဆိုတဲ့ အဆိုအမိန္႕မ်ားကိုလည္း သူတို႕သံုးပါတယ္။ အင္တာနက္ယဥ္ေက်းမႈအရ အြန္လိုင္းေပၚမွာ႐ွိတဲ့ အရာမ်ားဟာ ေကာ္ပီ႐ိုက္(ထ) (CopyRight) ကို အနည္းနဲ႕အမ်ား ေသြဖယ္ၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕စာအုပ္ ေကာင္းေကာင္းေတြအြန္လိုင္းေပၚမွာ မ႐ွိသလို၊ တခ်ိဳ႕ဆိုဒ္ေတြက "ေပးပါလ္" (Paypal) လို ေငြလႊဲဆိုဒ္ေတြနဲ႕ခ်ိတ္ထားတယ္ ဆိုေပမယ့္ လိုင္းေပၚမွာေတာ့ မူပိုင္ခြင့္ကိစၥ ဟာ သိပ္ထူထဲမေနေတာ့ဘူး။ ဝီကီလိခ္လိုဆိုဒ္ေတြဟာ "Eavesdropping" ေတြပါပဲ။ ဖလက္ဖစ္ေတြဟာ ဒီအခြင့္အေရး ကိုလည္းလက္လြတ္ခံမဲ့ပံု မေပၚပါဘူး။
(၃) Sampling (နမူနာ ေကာက္သလို တစ္ေနရာမွ တစ္ခုစီမွ်ေအာင္ယူေသာနည္း)
နမူနာေကာက္တဲ့ ပံုစံေတြဟာ ဘာသာရပ္အလိုက္အမ်ိဳးမ်ိဳး႐ွိႏိုင္ပါတယ္။ ဧရိယာအက်ယ္ (သို႕မဟုတ္) အရာဝတၳဳအနည္းအမ်ားကို လိုက္ၿပီး Sampling Method ေတြကြဲပါတယ္။ ဘူမိေဗဒ ပညာ႐ွင္တစ္ေယာက္နဲ႕ ေစ်းကြက္သုေတသနတစ္ဦးရဲ႕ "Sampling Method" ဟာ ဘယ္လိုမွ မတူႏိုင္ပါဘူး။
(၄) Collage/cut & paste (ျဖတ္ဆက္တည္ေဆာက္တဲ့နည္း)
ဖလက္ဖစ္ေတြဟာ အင္တာနက္အကိုးအကားနဲ႕ ကဗ်ာေတြကိုတည္ေဆာက္ၿပီး ေမးလ္ေတြကေန တဆင့္ တစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ ပို႕ေနၾကတယ္။ ဖလက္ဖစ္တစ္ေယာက္က "peace+kitty" ကို ဂူဂဲလ္ထဲ႐ွာၿပီး စကားလံုးေတြစုတယ္။ ေနာက္တစ္ေယာက္ဆီကိုပို႕ေတာ့ (pizza+kitty ) ဆိုၿပီး ထပ္႐ွာတယ္။ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၆ ထဲမွာ လူေပါင္း (၆၇၀၀) ေယာက္ဟာ ယူက်ဳ (You Tube) ကေန ဖလက္(ဖ)ကဗ်ာေတြကို တင္ခဲ့ၾကတယ္။ ကဗ်ာေတြက ဒီလိုစတယ္။ "Kitty goes Postal/Wants Pizza" "ကစ္တီေပါက္ကြဲေတာ့မယ္/ပီဇာလုိခ်င္တယ္" ။ ဒီေနရာမွာ "go postal" ဆိုတာ အေမရိကန္ ဗန္းစကားျဖစ္ၿပီး to become extremely angry ဒါမွမဟုတ္ "Away that leds to violence"ပါ။ ေပါက္ကြဲခါနီးနီးလို႕ အဓိပၸါယ္ရတယ္။ ေဝဖန္ေရးဆရာမႀကီးမာဂ်ဳိရီပါးေလာ့ကေတာ့ "Digital reaction to the kind of boring, gental poetry" လို႕ေျပာတယ္။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ "ပ်င္းစရာေကာင္းၿပီး လူႀကီးဆန္ေသာ (ဝါ) ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ေသာကဗ်ာကို ဒစ္ဂ်စ္တယ္က တံု႕ျပန္တဲ့သေဘာပါပဲ" တဲ့။ သင္က အရင္တုန္းကအေျပာင္းအလဲေလး တစ္ခုအေနနဲ႕ပဲ ဒီကဗ်ာကို သေဘာထားရာက အခုေတာ့ အႏုပညာ ပင္မေရစီးေၾကာင္းထဲေရာက္သြားပါၿပီ လို႕ အဲဒီဆရာမႀကီးက ေျပာပါတယ္။ သူသံုးသြားတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကေတာ့"Moved into the art mainstream" ပါ။ ဖလက္(ဖ)ကဗ်ာေတြဟာ အရင္က ေမးလ္ေတြေပၚမွာပဲတည္႐ွိေနရာက အခုေတာ့ အေမရိကန္ကဗ်ာ မဂၢဇင္းေတြဆီကို ေရာက္လာပါတယ္။ ဖလက္(ဖ)ကဗ်ာစာအုပ္တစ္ဆယ့္ငါးအုပ္ေလာက္ဟာ ထုတ္ေဝခဲ့ၿပီးၿပီျဖစ္တယ္။ ဖလက္(ဖ) ခ်ည္းပဲ သီးသီးသန္႕သန္႕လုပ္ထားတဲ့ေပါင္းခ်ဳပ္ (Anthology) ဟာ ဒီႏွစ္ကုန္ရင္ စာမ်က္ႏွာေပါင္း ေလးရာေလာက္နဲ႕ ထြက္ေတာ့မယ္။ The Walker Art Center နဲ႕ နယူးေယာက္က The Whitney Musemum ေတြမွာ ဖလက္(ဖ)ကဗ်ာ႐ြတ္ပြဲေတြက်င္းပေနပါတယ္။ မက္ဟန္တန္ရပ္ကြက္က သီေရတာ ႏွစ္ခုမွာေတာ့ ဖလက္ဖစ္ေတြ စင္ေပၚေရာက္ကုန္ၿပီ ။ၿပီးခဲ့တဲ့လက က်င္းပတဲ့ ဒင္းဗါးျပတိုက္ရဲ႕ ေခတ္ေပၚအႏုပညာျပပြဲ (Denver's Musemumof Contemporary Art) မွာေတာ့ ထိပ္တိုက္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အုပ္စုႏွစ္စုရဲ႕သတင္းဟာ နည္းနည္းေတာ့တုန္လႈပ္စရာေကာင္းပါတယ္။ LA က ေ႐ွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဗင္နက္ဆာပေလ့(စ္) (Vanessa Place) က သူမရဲ႕ကဗ်ာကို ဖတ္ပါတယ္။ ကဗ်ာကေတာ့ ကြန္ဆက္ခ်ဴရယ္ကဗ်ာဟာ ဘာေၾကာင့္ ဖလက္(ဖ)ကဗ်ာထက္ ပိုေကာင္းရပါသလဲ (Why Conceptual Writing is Better ThanFlarf) ျဖစ္တယ္။ ဒါကို ဖလက္ဖစ္ေတြက မေက်နပ္ပါဘူး။ ဒ႐ူးဂါ့နာ (Drew Gardner) က ခပ္သြက္သြက္ပဲျပန္ေခ်ပပါတယ္။ "ဖလက္(ဖ)ဟာ ဘာေၾကာင့္ ကြန္ဆက္ခ်ဴရယ္လစ္ဇင္ ထက္ ပိုေကာင္းရသလဲ" (Why Flarf Is Better Than Conceptualism) ဆိုတဲ့ ကဗ်ာနဲ႕ပါ။ ကဗ်ာကေတာ့ အနည္းငယ္႐ွည္လွ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီကဗ်ာဟာ ဖလက္(ဖ)ကို ကိုယ္စားျပဳပါတယ္။ ဖလက္(ဖ)ေတြရဲ႕ ျဖတ္ဆက္သေဘာနဲ႕ တည္ေဆာက္တဲ့ကဗ်ာေတြဟာတကယ္ေတာ့ စိတ္ကူးယဥ္မႈကင္းတဲ့ ကဗ်ာေတြ (Experimental Verse) ေတြလို႕ ေခါင္းစဥ္တပ္ႏိုင္တယ္။ ပထမကမၻာစစ္အၿပီးမွာ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ဒါဒါဝါဒလႈပ္႐ွားမႈ (Dada Movement) က အသြင္သစ္ကဗ်ာ (Found Poem) ေတြလိုပဲ ႐ွိၿပီးသားစာသားေတြကို အသစ္ျပန္လုပ္တဲ့ သေဘာနဲ႕အတူတူပါပဲလို႕ဆိုတယ္။ ၁၉၇၀ တဝိုက္က အစျပဳခဲ့တဲ့ LP ဟာလည္း ဒီလိုသေဘာကို အေျခခံပါတယ္ ။ အခုထပ္ၿပီး ဖတ္ၾကည့္ေစခ်င္တဲ့ဖလက္(ဖ)ကဗ်ာကေတာ့ ႐ွာ႐ြန္မက္(စ)မာ (Sharon Mesmer) က ေရးတာျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ "Combo" ထဲကပါ။ (ဒီကဗ်ာကို မေလ့လာခင္မွာ ဘီရာအာခ်ာ (Bea Arthur) ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီးသ႐ုပ္ေဆာင္၊ ဟာသပညာ႐ွင္ကိုသိထားသင့္ပါတယ္။ သူအခု မ႐ွိေတာ့ပါဘူး။ သီခ်င္းလည္း ဆိုခဲ့ဖူးသူပါ။ သူဆံုးတာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကျဖစ္လို႕ဒီကဗ်ာထဲမွာ သူ႕နာမည္ကိုသံုးထားတဲ့ အခ်ိန္တုန္းက သူမေသဆံုးေသးပါဘူး။ အႏုပညာကို ႏွစ္ေပါင္းခုနစ္ဆယ္ေလာက္ လုပ္သြားသူပါ။)
Physical Graffiti
Oh! Oh!
Your brain is eating my precious Bea Arthur!
Also effluvial duct tape
and Quality Entertainments.
And your flowers and leaves of spring and fall.
And your ham-hams.
But not your fwuffy bunnies.
Or your freaking uncontrollable
ickle wickle prawn kittens,
as bitter as that may sound,
and it should
to Olivia Newton-John
grilling gluten
over a tiny fire
with 20 Malboro lights
and lasagne
and cool riffing.
- Sharon Mesmer (from Annoying Diabetic B----, Combo Books, 2008)
ဖစ္ဆစ္ကယ္ ဂရဖက္တီ
အိုး!အိုး!
ကၽြႏု္ပ္၏အဖိုးတန္ ဘီရာအာခ်ာအား သင္၏ဦးေႏွာက္က စားသံုးလွ်က္႐ွိသည္
ကပ္ခြာတိပ္ေခြျပားလည္း ထို႕အတူပင္
ေနာက္အရည္အေသြးျပည့္ ေဖ်ာ္ေျဖေရးမ်ား
သင္၏ေႏြဦးႏွင့္ေႏြေႏွာင္း၏ ပန္းပြင့္ႏွင့္ သစ္႐ြက္မ်ားႏွင့္
ေနာက္သင္၏ ဂိမ္းႃကြက္ကေလးမ်ားႏွင့္
ဒါေပမယ့္သင့္အေမြးပြယုန္ငယ္ေလးေတြကေတာ့ မဟုတ္ပါ
သို႕မဟုတ္သင္၏႐ူးေၾကာင္မူးေၾကာင္ ထိန္းခ်ဳပ္မဲ့
ေသးေသးငယ္ငယ္ဦးေႏွာက္မဲ့ ေၾကာင္ကေလးမ်ား
ခါးသက္သလိုအဲဒါက သီခ်င္းျဖစ္ႏိုင္တယ္
ေနာက္ေတာ့အိုလီဗီယာ နယူတန္ဂၽြန္ ျဖစ္သင့္တယ္
မီးကင္ထားေသာပ႐ိုတိန္းဓါတ္
မီးေတာက္ေသးေသးအေပၚက
မာဘို႐ိုလိုက္၂၀ ႏွင့္
ၿပီးေတာ့lasagne အီတလီအစာ
ႏွင့္အတူ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဂစ္တာ ရစ္(ဖ)ခတ္သံ
- ႐ွာ႐ြန္မက္(စ)မာ
ဒီ "ဖစ္ဆစ္ကယ္ဂရပ္ဖီတီ" ဆိုတဲ့ကဗ်ာမွာ"သင္၏ ham-hams" ဆိုတာ ပါတယ္။ ဒီ "ham-ham" ဆိုတာ "Hamtaro" တီဗြီဂိမ္းထဲက ႃကြက္အေသးစားေလးေတြကို ေခၚပါတယ္။ နီတန္းဒိုးဂိမ္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ "Hamtaro" က လူႀကိဳက္မ်ားပါတယ္။ အဲဒီဂိမ္းမွာ "ဟမ္း ဟမ္း" ေကာင္ေတြအမ်ားအျပားပါဝင္ပါတယ္။ ဒီေကာင္ေတြဟာ လူေတြလို အလုပ္လုပ္တယ္။ ဥပမာ"Hamtaro" က ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႕ ေမြးတယ္လို႕ ဆိုတယ္။ ဒီေကာင္က သတၱိ႐ွိတဲ့ ေကာင္ပါ။ေနာက္ၿပီး "Boss" လို ႐ုပ္ဆိုးဆိုးေကာင္ေတြ ႐ွိတယ္။ "Sandy" လိုၾကြက္မေတြလည္း ႐ွိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ၾကည့္ေနတဲ့ "hamtaro.com"မွာ တစ္ဆယ့္ငါးေကာင္တိတိ႐ွိပါတယ္။ သူတို႕မွာ စကား႐ွိပါတယ္။ သီခ်င္းလည္း႐ွိတယ္။ စကားလံုးေတြအေနနဲ႕လည္း တစ္ေကာင္ခ်င္းမူပိုင္႐ွိပါေသးတယ္။ "Boss" ဆုိရင္ လမ္းေလွ်ာက္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေျပးတာပဲျဖစ္ျဖစ္(Dobo-Dobo)လို႕ ျမည္တယ္။ "Bye-Q" ဆိုတာ "Good Bye" ပါပဲ။ အတာတာ (Atata)ဆိုတာ မယံုႏိုင္ဘူး လုိ႕ေျပာတာ။ "Hamha" (ဟမ္းဟ) ဆုိရင္ေတာ့ ဂြတ္ေမာနင္းပါ။ ဟီကီ၊ ကူ႐ွီကူ႐ွီ၊ အိုးဝ၊ ပက္ကာဟက္ကာ စသည္ျဖင့္ ၾကြက္စုတ္ေတြရဲ႕ ဘာသာစကားအေတာ္မ်ားမ်ား႐ွိပါတယ္။
- ေဇာ္ေဇာ္ထြန္း
